సీసపద్య సొగసు

సీసపద్యాలను ఛీదరిం చుటగాదు
సీసమే పద్యాల శిఖర మౌను

గాన యో గ్యములైన గమకమ్ము లనుగూడి
సంగీత ఝరిలాగ సాగి పోవు

పాల్కుర్కి సోమన్న పాండిత్య మునుదెల్ప
సీసము లనుగూర్చి రాశి వోసె

సరళప దాలలో సరసభా వమునిల్పి
సెలయేటి పరవళ్ల సేర దీసి

శ్రీనాథ కవిరాజు శ్రీపతు లొప్పేల
సీసము లనురాసి సిరుల నొందె

పద్య మందు మిగుల హృద్యమౌ సీసమ్ము
నవర సభరి తమయి నాట్య మాడె
పండి తులనె గాదు పామరు లునుమెచ్చె
సీస పద్య మిలలొ వాసి కెక్కె

సత్వ మొంది నంత సకలసి ద్ధిగలుగు
బలము గలిగి నంత ఫలము గల్గు
మనిషి సత్వ ముడుగ మాటజె ల్లుటకల్ల
ప్రాకు లాట వలదు ప్రాణి కోటి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అసలు నిజము

సీసం.
కొడుకుగు ణమ్మది కోడలొ చ్చినదెల్యు
ప్రాయమొ చ్చినదెల్యు పాప గుణము

భార్యరో గియయిన భర్తగు ణముదెల్యు
కలిమిలే కదెలియు కాంత గుణము

జగడమం దునదెల్యు అన్నద మ్ముగుణము
నిరతక ష్టమ్మున  నేస్త గుణము

ప్రాయమం దుమిగుల ప్రాకులా డినగాని
చావుద శలదెల్యు సంతు గుణము

కడుపుతీ పినిమించి కటికచే దిలలేదు
బంధుప్రీ తి కన్న భ్రాంతి లేదు
సమయ మొచ్చినంత సకలబో ధయుగల్గు
వగువ వలదు జనులు వార్త దెలిసి

కత్తి - కలము

కత్తి వట్టి నోరు కత్తివాటుకుబోవు
కలము వట్టి నోరు ఘనత జెందు
కత్తి దార కన్న కలము దా రనెమిన్న
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

ఆ.వె

ఆస్తి పాస్తి కన్న యనురాగ మేమిన్న
కలిసి యుండు కన్న కలిమి లేదు
ఆలు మగలు నిరత మర్ధనా రీశులై
తోడు నీడ బతుకు గడుప వలెను

గజల్ చలనశీలం

క్షణక్షణం అనుక్షణం ఆగకుండ సాగాలి
ప్రతీక్షణం పరుగెడుతూ ప్రవాహమై సాగాలి
(నిలకడగా ఉండకుండ నిరంతరం సాగాలి)

హోరుతోటి ప్రవహించే వాగులల్లే పొర్లకుండ
నింపాదిగ పయనించే నదులవలెను సాగిపోతూ
రాశులుగా సంపదుండే రత్నగర్భ చేరకుండ
జీవుల దాహార్తి తీర్చు చెరువు తీరుమారాలి

నిండా చీకటినిండిన ధీనమైన బతుకులలో
వెలుగులెన్నో నింపాలి వెన్నెల రారాజువై
ఎండిన తరులతల జూసి ఎవ్వరినో నిందించక
నిండుగ చిగురింపజేయు  వసంతమై సాగాలి


స్వార్థపరత తొలగించి త్యాగశీలతను పెంచి
సమసమాజ స్థాపనకై సంఘటితముగా సాగి
సమాజ రుగ్మతలన్నిటి సంస్కరింపజేసుకుంటూ
మంచితనపు మారురూపు మనిషిగనువుసాగాలి

ఎందరెందరో జేరిన అనంత జగత్తులోన
కొందరేగ చిరస్థాయిగ నిలిచిపోదురవనిలోన
అందరిలా నీవుంటే అర్థమేమి కవిశేఖర
కొందరిలో ఒక్కడివై యెదలు నిండి సాగాలి

రుబాయి - దైవత్వం

అడిగితే సాయం చేయు వాడు మానవుడు
అడిగినా కనికరించని వాడు దానవుడు
అడిగినా అడుగకున్నా సమాజ శ్రేయముగోరి
అవసరాలనెరిగి సాయం చేయువాడు దేవుడు

దత్తపది

దీప-చేప-రూప-పాప దత్తపది


లక్ష్మి రూప మయ్యి లావణ్య మొప్పేల
దీప రూప మెత్తి దీవె నొసగు
చెడును త్రుంచి వేయు చేపట్టి ఖడ్గమ్ము
పాపు చుండు తాను  పాప గతుల

దీపావళి - రుబాయి

కోటి తారల కొంగొత్త వెలుగుల పండుగ
ఇలపై వెలచిన లక్ష్మీరూప సిరుల పండుగ
నోచిన నోములు ఫలము లొసగేలా
వెన్నెలలు విరబూయు దీపాళి పండుగ!

పరువాల సెలయేరు

కొండకో నలనుండి వెండిను ర్గలతోటి
జలజాత ముయిలకు జాలువారె
జాలువా రుతుతాను జాబిల్లి లామెర్సి
కొండకో నకువెల్గు వెండి నొసగె
పాలుగా రెడుకొండ పడతియా కారమై
సాకార మైనది సలిల ప్రతిమ
పొంగిపొ ర్లడెనీరు పొలతియై పారుతు
పచ్చతి వాచిని బరచి పిలిచె

పండువె న్నెలవంటి పరికిణి వేసుకున్న
పైడికాంతజూడ పరిత పించె
అట్టి జల కన్య అందాల ముగ్దులై
నిలచి చూచె దరుగ నిండు జడిని

గణపతి పండుగ

ఘనమైన పండుగ గణపతి పండుగ
సంఘజీవన సాఫల్యం గణపతి పండుగ
జీవన సారమునే గాక
పరతత్వము బోధించు పండుగ
పంచ భూతాల కలబోత
పరమ సాత్వికం గణపతిపండుగ!
సకల శుభాలకు మూలం
సర్వాంగ ప్రతీకాత్మకం
మేలిమిగుణాల మేటికలయిక గణపతిపండుగ!

మర్మమెరుగని మనుషులు
మట్టి బొమ్మల మరచిపోయిరి
ప్రకృతిని వికృతిని జేయ
నిలువెత్తు బొమ్మల నిలుపవట్టిరి
రసాయనల రంగులతోటి
తీరొక్కబొమ్మల దీర్చి
గల్లీకొక గణపతి నిలుపవట్టిరి

అసలు తత్త్వమిడిచిపెట్టి
ఆటపాటలతోటి వికృతచేష్టలతోటి
ఆడమగ ఆదమరచి
అంగరంగ వైభవంగ సాగనంపవట్టిరి!

రుబాయి - రాజకీయం

అయిదేళ్ల కొకసారి అలరించు పండుగ రాజకీయం
అలాయ్ బలాయ్ తో హాయిగొల్పు పండుగ రాజకీయం
అదినమ్మిన ప్రజలంతా అందళము నెక్కిస్తే
సేవలను మరిచి సేద దీరుడే అసలైన రాజకీయం

తరువులోలే నీడనిచ్చు నాయకులు రావాలి
వాహినిలా సాగిపోవు నాయకులు రావాలి
ప్రజల శ్రేయమే పరమావధిగా సాగుతూ
దీపంలా వెలుగు పంచు
యువనాయకులు రావాలి

ఓటీశ్వరుడు

ఓటరన్నా
నేడు నీవుసామాన్యుడవుగాదన్నా
ఓటీశ్వరుడవు .!
నాయకుల రాతలు రాసే
ఆదిదేవుడవు ..!

దేవానుదేవతలకు
వైజ్రవైఢూర్యాలు కానుకలిచ్చే కుబేరులు
నీ కరుణాకటాక్షాలకై వేచి చూస్తున్నారు !

మేరుపర్వతమే వంగి వందనం జేసినట్లు
నీకు ఎనలేని గౌరవాన్నిస్తున్నరు !

అయిదేండ్లల్ల అసలే గనవడని
రాజకీయ నాయకులంతా
నేడు నీ గుమ్మం ముందర
వామనావతారంలో ప్రత్యక్షమైతుండ్రు !

నమ్మి వరమిచ్చి మోసపోక
నాయకుల పటిమ నంచనావేసి
ఆజ్ఞాపరిపాలురకు ఓటువేయి !
అంచలంచల అభివృద్ది నందవోయి !!

సమస్యాపూరణం

సమస్య: స్నాన జపమ దేల జంధ్యమేల

పూరణం:
మనుషు లందు తాను మానవ తనునిల్పి
ప్రాణి కోటి కంత బంచి ప్రేమ
సకల ప్రాణు లందు సర్వేశు కనువార
స్నాన జపమ దేల జంధ్యమేల

గజల్

ఎగిసిపడే అలలెప్పుడు అలిసిపోవులే
ఎగబాకే కిరణమ్ములు అలసిపోవులే

చిట్టిచిట్టి పాదాలతో దూరాలను దాటుకుంటూ
బారులుతీరే చీమలు అలసిపోవులే

పరిపాలనపేరుతోటి ప్రజావంచన జేసెడు
దోపిడిదారులు యెప్పుడు అలసిపోరులే

సమాజరుగ్మతలను బాపి సమసమాజ స్థాపనకై
అహర్నిశలు శ్రమియించే సంస్కర్తలు అలసిపోరులే

సమాజంలొ తానుంటూ సర్వస్వము దోచుకుంటూ
అంచెలంచెలుగ యెదిగే పాలకవర్గం యెప్పుడు అలసిపోరులే

దేశప్రజల భవితకొరకు సాహిత్యము సృజియించే
కవిశేఖరు కలమెప్పుడు అలసిపోదులే

రుబాయీలు

కర్రూసిపోయిన నాగలి కన్నెర్రజేసింది
ముడుసులిరిగిన బండి మూలనగూసుంది
ఆధునిక వ్యవసాయపు తరీఖ జూసి
నాటి రైతు మొకాన నవ్వులు విరబూసినయి

రాష్ట్ర సాధనలోన రణరంగమయ్యింది
సకల జనుల చేత సాకారమయ్యింది
ప్రత్యేక రాష్ట్రమై ప్రజలకలలు పండేల
ప్రగతి మార్గంలోన పయనమయ్యింది

నీలోన లేనంటు తరచి  తా వెరిసింది
నాలోని తనరూపు జూసి మురిసింది
అర్దనారీశ్వరులమయ్యి జగతి దర్శింపగా
అణువణువు తనువంతా తాను మరిసింది

బతుకమ్మా!

తెలంగాణ సంస్కృతి బతుకమ్మా
తెలుగు ప్రజల హృదయార్తి బతుకమ్మా
తెలగణీయుల సంప్రదాయం బతుకమ్మా
తెలంగాణమట్టి పరిమళం బతుకమ్మా

నాడు మన బతుకులో భాగమై
తీరొక్క పూలతో సింగారిచ్చుకున్న బతుకమ్మా
నేడు ప్లాస్టిక్ పూలతో ఒళ్లంతా
మెరుస్తున్నా

సహజసౌరభ లేపనాలుడిగి కళదప్పింది బతుకమ్మ

 ఆడపడచులు చప్పట్లతో వంగిలేస్తూ

చూడముచ్చటగ ముదితల పాటలతో ఆడే పూలపండుగలో
పల్లె సంస్కృతి పరిమళించేది
తెలంగాణ కట్్ట్టుబొట్టుు

 తేటతెల్లమయ్యేది
కట్టుబొట్టుతో కనులవిందు జేసే
అలంకరణలు
కమ్మని రుచుల సత్తుపిండి వాయినాలు
అనుబంధపు దొంతరలై
అందమైన విరులై
బతుకమ్మ రూపమై
మనసులల్ల పదిలమై నిలిచే బతుకమ్మ

గుండెల్ని కుదేలు జేసే
డిజే సప్పుళ్ల మధ్య
శివసత్తులూగినట్టు
ఆధునిక పోకడల పేరుతో
ఆడిపాడే ఆటలతో
బతుకమ్మ  ఉనికికై పోరాడుతుంది
నాటి రూపానికై నానాపాట్లు పడుతున్నది

నాటి పెద్దమనుషుల పాటల్లేవు
నర్తిస్తూ ఆడేటి ఆటల్లేవు
కట్టుబొట్టు గనిపించని
ఆధునిక పడచుల జూసి
సిగ్గుతో ముఖం చాటేస్తుంది
నాతెలంగాణ
అల్లరి అరుపుల ఆటల జూసి
మౌనంగా రోదిస్తుంది నాతెలంగాణ

రుబాయీలు

జాతిగీతి జనులకంత వినిపించాడు
ఉవ్వెత్తున ఉద్యమాన్ని నడిపించాడు
వినీలాకాశంలో వికసించిన తారలాగ
విశ్వనేతయై గాంధీ కనిపించాడు


తుపాకులను చిరునవ్వుతో చిదిమేశాడు
అహింసయే ఆయుధంగ అడుగేశాడు
సహనానికి సాకారమై వివక్షలెన్నోదాటి
ప్రేమామృతాన్ని ప్రపంచానికి చవిచూపాడు

3.[11/2, 2:24 PM] Rajashekar Pachimatla: రుబాయి

కలిమి లేములవి కవలపిల్లలు
కష్టసుఖములవి కావడికుండలు
అదియెరుగని నరుని బ్రతుకు
అడుగడుగున సంఘర్షణలు
[11/2, 3:02 PM] Rajashekar Pachimatla:

4.బాల్యం మధురానుభూతుల పాలయేరు
యవ్వనం కొండలనుండి బారు సెలయేరు
గడిచిన క్షణమైన తిరిగి రాదనెరుంగక
ముదిమంత గతమునేలకో తలచేరు

అసలు కథ

అపజయ పంచునే
విజయం విరబూస్తుంది
కటికచీకటి వెనకాలే
కాంతిరేఖ దాగుంటుంది
నిరాశ కవతలనే
ఆశావిత్తు అంకురిస్తుంది
పతనం పాదాలచెంతనే
ఉత్తాన మూపిరిపోసుకుంటుంది
సాహపు శ్రమ దాటితే
సంతోషం చెకిలిస్తుంది
విషాదం వీపునే
ఆనందం అంటివుంటుంది
దేనికీ మురిసిపోకు
దేనినీ మరిచిపోకు
శ్రమించు
శోధించు
సాధించు
నిరంతరం జీవించు!

జీవనాటకం

వెలుగు చీకట్ల మేళవింపు లోకం
కష్ట సుఖాల కలబోత జీవితం
గిరగిరతిరిగే జీవనఛక్రం
స్థానాలు కావు పదిలం
నాలుగురోజుల నాటకం
ఏదీకాదు శాశ్వతం
నీ పాత్ర నీవుపోషించు
మురుపురాని
మరువలేని
మధుర జ్ఞాపకమై మిగిలిపో

ముగ్గు

ముసిముసి మబ్చుల నిద్రలేచి
మిణుగురులై మెరిసి
దాగుడుమూతలాడుతూ
మబ్బుల దాగిన చుక్కల
మనసువెట్టి ఏరుకచ్చి
ఆవుపెండతోటి అలుకుజల్లిన ఆకిట్ల
అందంగా అదిమిపెట్టి
అరిపిండితోటి చారుకలోలె
లక్షణంగ చుట్టూర
లక్ష్మణరేఖలు గీసి చుక్కల బందించి
పూలులతలు దీర్చిన
పొదరింటి వాకిల్లు
ఇల్లాలి చిత్రకళా నైపుణ్యానికి
సజీవ సాక్షాలు

చిరునగవుల బుడ్డోడి
చిగురాకు చేతుల్లో
మెళుకువతొ మైదాకు వెట్టినట్టు
అవని యాలంభనగా వంగి
సుతారంగా చుక్కలు పొదిగి
పుడమిపై ముగ్గులువెట్టే
అతివల అందాలకు
ముగ్ధులై మురిసిపోదురు
సూసుకుంట వోయెటోళ్లు

అందంగా గూర్చిన
రంగవల్లుల జూసి రంజిల్లి మురిసి
దివిపైనె దిరిగేటి సకలదేవతలు
వాకిల్లలో జేరి వరుసబాడుదురు
ఇల్లలో కొలువై ఇచ్ఛ దీర్చెదరు

గణేశ స్తుతి

విఘ్న ములను బాపు విఘ్నేశు నీవంచు
శతక మునొన రించ చెంత కొస్తి
సంక టమ్ము లన్ని  యలలయ్యి తొలిగేల
దీవె నొసగు మయ్య దేవ దేవ

మోహ రూపు తోడ మోదక హస్తుడై

ఆది దైవ మయ్యె నవనియందు

విమల పద్య దార వెల్లువై సాగేల

వరము నొసగు మయ్య వారి జాక్ష

ఏక దంత 

వినతి జేతు నయ్య విఘ్నరాజ

పొద్దటి నడక

ఉరకలేస్తున్న ఉదయభానుని కరచాలన వెచ్చని స్పర్శ
పచ్చలు తాపిన వస్త్రమై
అవనిపై పరుచుకున్న పచ్చదనం
అరవిరిసిన అరవిందాలు
సుగంధమిళిత కుసుమలతలు
పత్రపుష్పశోభితాలై
అప్సరసాంగన దీర్చిన ముగ్గునిండిన వాకిళ్లు
బడలిక బాసి తనువిదిలించి
ఆహారాన్వేషణకై ఆకసానికెగిరే
పక్షుల కిలకిల రావాలు
గుడిసె సూరులో గూడుగట్టుకున్న
ఊరవిస్కల కిచకిచ లూసులు
గువ్వల గుసగుసలు
పచ్చని చెట్లపై కులికె
చిలుకల పలుకులు
నల్లని తనువు మించి
మధురరాగాలు పాడే కోయిలలు
వస్తూ వస్తూ పూలపరిమళాలనొంపుకొచ్చే
మలయమారుతాలు
చెంపలను తాకి  సౌరభాలు పెనవేస్తుంట
కనికట్టుజేసే ప్రకృతి కౌగిట్లోంచి
పచ్చని చాపపరిచినట్లున్న
గడ్డిదారులెంట
నిండుకుండలైన చెరువుపొంటి తాపీగ సాగే తొలిపొద్దు నడక
మదిని మరిమరి తొలుస్తుంటే
మనసాపుకోలేకమబ్బులలేసి మళ్ల నడుద్దామనుకున్న
పొలుమారుదాటి పాదాలు కదులుతుంటే
పరవిశించే పూలతలు లేక
పలుకరించే కిలకిలలులేక
నాటి ఆనవాళ్లసలే లేక
కనుసూపుదూరంలో
పచ్చదనం గానరాక
తొలిపొద్దునడకను తొందరగ ముగించి

కృత్రిమ జీవితపు అరలలో ఒదిగిపోయా!

అన్యాయాన్నెదిరించిన కాళోజీ

తండ్రి మరాఠా తల్లి కన్నడా
అయినా కాళన్నకు
తెలంగాణపై మక్కువ
పుట్టినూరు నొదిలిపెట్టి
మడికొండకు మకాంమార్చి
ఓరుగల్లులో ఒదుగి యెదిగి
తెలంగాణ ముద్దుబిడ్డవైనావు !

పలుభాషలు నేర్చుకొని
పలువిధాల పరికించి
తెలంగాణ యాస మెచ్చి
తెగువతో నిటొరిగినావు !

ఆట తప్పు మాట తప్పు
ఆచారాలసలే తప్పని
అన్నింటిని అణచివేసి
ఉర్దూను మనపై రుద్దిన
నిజాంపై భాషాశరమ్ములు సంధించి
తెలుగు ప్రజలకందరికి ఆదర్శమై నిలిచితివి

తెలంగాణ భాష యాస
సంస్కృతి సారస్వతములను
అణగద్రొక్కి నాంధ్రులను
మెడలువంచి మెప్పించి
తెలంగాణ గోసనంత
మన యాసల తెలిపితివి !

అవనిపై జరిగేటి
అవకవకలన్నిటిపై
అవేదనతో స్పందించి
ప్రజల మనసు గెలిచినట్టి
ప్రజాకవి మన కాళోజీ !

ధనికపేద వర్గాంతరాలను
వ్యత్యాసాలుగ జెప్పిన
ఉదాత్తవాద సిద్ధాంతాలను
నిరసించి నీరుగార్చి
రాజకీయ డొల్లతనాన్ని
ఎండగట్టిన హేతువాది కాళోజి !

వస్తువేదైనా తన మస్తిష్కపు
అలోచనలో ఓలలాడితే చాలు
కవిత్వపు రంగు పులుముకొని
ఈటెలుగా వెడలాల్సిందే
సమాజాన్ని తట్టి లేపాల్సిందే !

నిజాం వ్యతిరేక పోరాటం మొదలు
సాయుధ రైతాంగపోరాటం వరకు
ప్రేమ నమ్మకం  మూఢాచారాలు
హాస్యం వ్యంగ్యం అధిక్షేపణలు
వేదన నుంచీ బోధన వరకు
అన్నీ వశమైన కవితా వస్తువులే
తాను వశమవ్వడు దేనికీ !

అన్యాయాన్నెదురిస్తే నాగొడవకు సంతృప్తని
అన్యాయం అంతమైతే నాగొడవకు ముక్తిప్రాప్తని
అన్యాయాని కెదురునిల్చి
అగ్ని గుండమై రగులుతున్న
తెలంగాణ కదనరంగాన
కొదమసింహమై దునికిన ధీరకవి కాళోజీ!

నిజాంపాలనను నిరసిస్తూ
దొరల అరాచకాల నెదురిస్తూ
రజాకార్ల ఆగడాల కడ్డునిలిచి
నిప్పులు చెరిగే భావాలతో
కవితలల్లి కలమెత్తి
ప్రజాభివృద్ది కాంక్షించిన అభ్యుదయవాది కాళోజీ!

ఒక్కొక్క సిరాచుక్కతో లక్షల మెదల్లను కదిలించి
తెలంగాణ భాషలోని తెగువను చూపించి
ప్రజాచైతన్యపు బాటలువేసిన
తెలంగాణ వైతాళికుడు కాళోజీ!

ప్రజల గొడవను తనగొడవగా యెంచి
ప్రజల భాషలో కవితలను రాసి
అన్యాయాన్నెదురించి అందరినీ ఆదరించి
ఆత్మాభిమానం పలికించిన ప్రజాబంధు కాళోజీ!

భాషలోనే బతుకుందనీ
యాసలోనే భవితుందనీ
భాష యాస మరిచిపోతే
మనుగడ కరువవుతుందనీ
బడిపలుకుల నొదిలించి
పలుకుబడులు వలికించిన
 మాతృభాషాభిమాని కాళోజీ!

బానిసత్వపు బాధలుబాపి
అణిచేసిన సంస్కృతికి కంచెనాటి
పరిహసించిన భాషకు పట్టంగట్టి
మనిషిలోని జడత్వాన్ని బొందవెట్టి
అక్షరసేద్యంతో లక్షలమెదల్లు కదిలించి
ప్రజల మనిషి కాళోజి!
మానవతను పరిమళింపజేసిన
మానవతావాది మన కాళోజీ!

జై కిషన్ గారికి

నడిసంద్రాన నలలతో పోటీపడలేక
గతుకుల బాటలో గమనం సాగించలేక
బ్రతుకుదెరువు కరువై
చతికిల బడిన బండిని
విద్యామార్గము జూపిన మార్గదర్శి
సరస్వతీ కటాక్ష విలసిమ్మొనర్చిన
గడ్డిపూలకు గంధమంటించి
ఉత్కృష్ట సౌరభాల నుర్వికిబంచినట్టి
మా గురువర్యులు
నిరంతరం మా హృదినంటియుండే
ప్రాతస్మరణీయులు
   
జై కిషన్ గారికి శుభాకాంక్షలతో అంకితం

ఆకలితో అల్లాడుతున్న
బాల్యాన్ని జూసి
పరితపించిన అమ్మ
హృది యమృతం వర్షించింది

స్వార్థ చింతన(పద్యాలు )

నాది నాది యంటు నరుడుపొ రలుచుండ
ఇహము పరము రెండు  చెడును సుమ్ము
సర్వ మీశ్వ రునిప్ర సాదమ్మ నుచునెంచ
మిగుల తృప్తి గలుగు నిహము పరము

పద్య కవులు

కవుల నియెడు వారు కలమునె రుసునింపి
కవిత లల్లి రిగద గరిమ తోడ
మదిల నిల్చి నట్టి మధురభా వములతో
పద్య ములను రాయ చోద్య మయ్యె

మాధవమాయ(పద్యాలు )

అల్లారు ముద్దుగా ఆడుకుం టున్నట్టి
ముద్దుకృ ష్ణునిజూసి మురిసె ముదిత

నల్లన య్యనుజూసి నగుమోము విలసిత
బృందావ నియుబాడె బృంద గీతి

నల్లదే హముగల్గి నడయాడు వెన్నుని
గూడియా డెనుతారు గోప జనులు

గొల్లభా మలుగూడ కొంటెచే ష్టలుమెచ్చి
అలకొకిం తయులేక నలరు చుండ్రి

బాలు తీరు నున్న పరమాత్మ యునుగూడ
బృంద వనము నంత మోద పరిచె
జల్లు వెన్నె లదొర జలువచూ పులతోడ
మోద యుతము వారు మోక్ష మొందె

కొండకో నలనుండి వెండిను ర్గలతోటి
జలజాత ముయిలకు జాలువారె
జాలువా రుతుతాను జాబిల్లి లామెర్సి
కొండకో నకువెల్గు వెండి నొసగె
పాలుగా రెడుకొండ పడతియా కారమై
సాకార మైనది సలిల ప్రతిమ
పొంగిపొ ర్లడెనీరు పొలతియై పారుతు
పచ్చతి వాచిని బరచి పిలిచె

పండువెన్నెలంటి పరికిణి లోనున్న
పైడికాంతజూడ పరిత పించె
అట్టి జల కన్య అందాల ముగ్దులై
నిలచి చూచె దరుగ నిండు జడిని

దత్తపదులు

దత్తపది
అందమ-కందమ-చందమ-విందమ

అందమ పర భాష పదములు తెలుగున
కందమవియ నెరుగు గాక నేమి
చందమ దియును గల్గి సరసుల వీనుల
వింద మదియొ నర్చు వేడ్కతోడ

కం.

కందమ తెలుంగు పద్యపు
అందమ యినట్టి అలంక రంపగు సొంపున్
చందమ లంకార మగుచును
విందమ హృద్యమ్మ గుతెలుగు వీనుల విందై

బానిసత్వం నానీలు

రూపాయిలో సింహం
బందీ అయ్యింది
బానిసత్వం మరల
పురుడు వోసుకుంది


రూపాయికి సింహం
అతుక్కుపోయింది
మళ్లీ దొరతనం
వెల్లివిరిసింది!

రాజకీయం

కష్టకాలములోన
కారుదిగని ఖద్దరు
ముతకగుడ్డల జేరి
మురిసిపోతుంది !

పల్లెకే రాని
తెల్లగుడ్డలు నేడు
వృత్తులతో
ఫోజులిత్తున్నయి !

సాటి మనిషిని
సహించని నేతలు
పల్లె కంపుకు
పరవశిస్తున్నారు!

తెలుగు భాష -సీసం

(తెలుగు భాషా దినోత్సవ శుభాకాంక్షలతో)

సీసం:
మందార మకరంద మాధుర్యములతోడ
మధురస మొలకించు మాతృభాష
నిర్మల మందాకి నీవీచి కలదూగు
హాయిగొ ల్పెడునట్టి మధుర భాష
లలితరసాల పల్లవ లాలిత్య విలసిత
నవనీత కోమలి నాదు భాష
పూర్ణేందు చంద్రికా స్పురిత యైసాగు
జ్ఞానసు ధలుబంచు జనుల భాష


పలుతె రగుల దెలివి ప్రపుల్ల మొందేల
పదస మూహ మున్న పసిడిభాష
మనసులోని భావ మాధుర్య ములతోడ
జనుల రంజ కమయి జగతి వెలుగు

పల్లె జీవనం

కులమతా లెరుగక కృషిజేయ చనెదరు
ఆటపా టలతోడి పనులు జేయ
జనులంత గూడుతు జతగట్టి సాగుతూ
సంఘటి తమయేరు సాగు జేయ
అంతర ములనన్ని మరిచిపో యుకలిసి
పంటపొ లమ్ములో పనులు జేతు
కులవృత్తి కాండ్రంత నెలమితో పనిజేసి
పసిడిపం టలకయి పాటు వడిరి

పాత కాలపు పనిముట్లు పక్క నెట్టి
ఆధు నికతకై సాగిరి యవని జనులు
జనులు కలిసిచే సుకునేటి పనుల మరిచి
యంత్ర సాగున సిరులను గాంచు తుండ్రు

మా వూరు

దినకరుని దివ్యకరములు
పుడమినంటక మునుపే
తలుపులు తెరిచే మా పల్లె
తరుణోదయ తప్తకాంతులు
తాకంగనే
హృదికమలాలై వెల్లివిరిసే
సుందర సరోవరం మాపల్లె
చిరుజల్లుల చిలిపి పనులకు
మురిసి విరిసిన అందాల హరివిల్లు మాపల్లె
మట్టిమనుషుల పరిమళాలు
వెదజల్లే అనురాగాల పొదరిల్లు మాపల్లె
సుందర శిల్పసౌందర్య విలసిత
కమనీయ కళాఖండం మావూరు

ప్రకృతి సోయగాల పరిమళ సౌరభం మావూరు
ఆకురాలిన తావుల్ల చిగురించే
చిగురుటాకు సింగారింపు మావూరు


కమలాలతో కళకళలాడుతూ
అలరారే

కానకూన

పచ్చని ప్రకృతి ఒడిలో
పులకించె తనువు
పక్షుల కిలకిలతో
పరవశించే మనము
చెట్టుచేమలు నేస్తాలుగా
కొండాకోనలు బాంధవులుగా
గిలిగింతలు వెట్టే పిల్లతెమ్మెరలు
మైమరిపించే మలయమారుతములు
ప్రాకృతిక జీవన మొనరించు
కానకూన
అరవిరిసిన అరవిందం
ఆకుపచ్చని చంద్రబింబం
చెదరని చెంగావి దరహాసం
జిలుగులద్దుకున్న చెక్కుటద్దములు
కనులలోదాగిన కలువరేకులు
మచ్చెరుగని మనసుగలిగిన
కందెరుగని కోమలి
ఎవరీ సరసిజ నయనీ?
మన్నెంలో విరిసిన మొగిలి!
అడవితల్లి ఆత్మజ!!

అతి వ్యథలు

కం.
మితిమీ రినసం పదలవి
వెతలను గల్గించు టెగాక వేదన లొసగున్
అతిగా కురిసిన వానలు
బతుకులు చిద్రములొ నరించి బాధల నొసగున్

సమస్యాపూరణం

సమస్య.
కొండలను యలంకరించి కోమలి మురిసెన్


కం.
మెండుగ మనమున భక్తితొ
కొండల రాయుడి నిజేరి కొలుచుట కొరకున్
దండిగ పూలను జేకొని
కొండల కునలం కరించి కోమలి మురిసెన్

సమస్య.
కంటిదీపమౌ సుతుడయ్యె గాల యముడు

అంకు రించిన  దాదియ ల్లారు ముద్దు
పెంచు చుందురు వారలు పెరిమ తోడ
అట్టి తలిదండ్రు హింసించు నాస్తి కొరకు
కంటిదీప మౌ సుతుడయ్యె గాల యముడు

గురుస్తుతి

తెలుగు ప్రముఖులుగా రాష్ట్రపతి ప్రశంసలందిన బేతవోలు గారిపై పద్యకుసుమం


సంస్కృతాంధ్ర భాష సారమ్ము లనెరిగి
పద్య రచన యందు ప్రతిభ జూపి
వెలుగె బేత వోలు తెలుగుతే జమమయ్యి
తెలుగు జాతి కీర్తి దిశలు చాట

త్యాగధనులు(పద్యాలు )

భరతజ నులనుభ వించెడు
పరతం త్రముబా పుటకును పౌరుష మొందన్
వరమగు కార్యము లువదిలి
పరులకొ రకుపో రుసలిపి ఫలమను బొందెన్

సమస్యాపూరణం

సమస్య
చెలియలు జలపు ష్పముగని చెంగున బెదిరెన్

జలజ మ్ములువిరి నసిదై
చెలువా రెడుజల మునుగల చెరువున్ జేరీ
వలువలు గట్టున పెట్టిన
చెలియలు జలపు ష్పముగని చెంగున బెదిరెన్

హరుడు

జలము వోసి నంత పులకించి పోవును
పత్రి వెట్టి నంత ఫలము లొసగు
విమల మతినొ సంగు వీబూది ధరియింప
హరి వంటి దైవ మవని గలదె?

[8/11, 8:45 PM] Rajashekar Pachimatla: గంగ తలదాల్చి గర్వమిం చుకలేక
కాల నాగు దాల్చు కంఠ మందు
పులి తోలు దాల్చు పులకించు
పాప సంహ రుండు పాల నేత్రు

గంగ తల దాల్చి గర్వమిం చుకలేక
జగతి జనుల కంత జలము బంచె
కంఠ మందు  గరళమ్ము దాల్చినా
సురల కంత  మధుర సుధలు వంచె

హంగు లార్భ టమ్ము లస్సలే లేకుండ
సాధు జీవ నమ్ము సాగు చుండ
నిలువు టద్ద మయ్యె నిరడంబ రతకుతా
పాప సంహ రుండు ఫాల నేత్రు

[8/12, 11:47 AM] Rajashekar Pachimatla: గంగ తల దాల్చి గర్వమిం చుకలేక
జగతి జనుల కంత జలము బంచె
కంఠ మలరి యున్న  గరళమ్ము నెంచక
సురల కంత  మధుర సుధలు వంచె

[8/12, 11:48 AM] Rajashekar Pachimatla: జలము వోసి నంత పులకించి పోవును
పత్రి వెట్టి నంత ఫలము లొసగు
విమల మతినొ సంగు వీబూది ధరియింప
హరుని వంటి దైవ మవని గలదె?

సమస్యాపూరణం:

సమస్యాపూరణం:
జలపు ష్పములగ నినంత జలజభ యపడెన్

కం.చెలికా నిచేయు బట్టుక
      వలపుల క్రీడల కుచెలియ వడివడి కదులన్
      జలము న్నచెరువు నందలి
      జలపు ష్పములగ నినంత జలజభ యపడెన్

పంది యిష్టపడును పద్యములను

అందమైన తెలుగు పద్యమరచిచూడ
సుంద రంపు భావ సుస్థిరమ్ము
తెలుగు భాష సొగసు తెలుసుకొ నగనెంచి
పంది యిష్టపడును పద్యములను

గజల్ స్నేహపరిమళం

అందమైన బంధమై అవతరించెరా చెలిమి
అవరోధాలెరుగకుండ అంకురించురా చెలిమి ॥2॥

పేద ధనిక భేదాలను యెంచబోదురా ॥2॥
సిరిసంపద తూచనిదీ స్వచ్ఛమైన చెలిమిరా

కులమతాలపట్టింపుల నెలవుగానిదీ॥2॥
మంచిమనసుతో మనుషుల గెలుచు చెలిమిరా

కలిమి బలిమి లవి
చెలిమిని నిలువరించవూ॥2॥
రంగురూపుచూడని యనురాగమే చెలిమిరా

సకల సంపదలు మించు స్వర్గమే స్నేహమనీ
కవిశేఖరు కలలుగన్న బలము చెలిమి రా

గజల్ స్నేహపరిమళం

గజల్   స్నేహపరిమళం

అందమైన బంధమై అవతరించెరా చెలిమి
అంంతస్తులనెరుగకుండ అంకురించురా చెలిమి ॥2॥

పేద ధనిక భేదాలను యెంచబోదురా ॥2॥
సిరిసంపద తూచనిదీ స్వచ్ఛమైన చెలిమిరా

కులమతాలపట్టింపుల నెలవుగానిదీ॥2॥
మంచిమనసుతో జగతిని గెలుచు చెలిమిరా

కలిమి బలిమి లవి
చెలిమిని నిలువరించవూ
రంగురూపు లవి చెలిమికి రక్తినీయవూ ॥2॥
సకల సంపదలు మించు స్వర్గమే స్నేహమనీ
కవిశేఖరు గుర్తించిన బలము చెలిమి రా 

చెలిమి ఫలం

దుష్ట మైత్రి వలన దుర్గతు లుకలుగు
మైత్రి తోడ మంచి  బతుకు దొరుకు
కౌరవులను గూడి కర్ణుడు చెడిపోయె
అర్జునుండు వెలిగె అచ్యు తునితొ
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

కార్యానుకూలత

అనుకూ లతలే నియెడల
పనుల న్నిటగా నరాదు ఫలితం   బవనీ
అనుకూ లతగలి గినెడల
పనుల న్నియుస క్కజేసి పరవశ మొందన్

బాటసారి

అడుగడుగులు కదిలి పథము సాగుటెగాని
బడలి కెరుగ బోడు బాటసారి
ఎగుడు దిగుడు త్రోవ లెన్నెదు రైనను
జంక కుండ సాగి జయము నొందు

                పచ్చిమట్ల రాజశేఖర్

హరితహారం

దండిగ తరువులు బెంచిన
మెండుగ వానలు కురియును మేదిని యందున్
నిండును చెరువులు కుంటలు
పండును తెలగా ణనేల బంగరు పంటల్

తెలంగాణ అభ్యుదయ గేయం

 పల్లవి:
జై జై తెలగణ స్వాతంత్ర్యాభ్యుద
                యానందోత్సవ శుభ సమయం
ప్రియతమ తెలగణ జనయిత్రీ చిర
                 దాస్య విమోచన నవోదయం  ॥2॥
 1చరణం:
పొద్దుపొడిచె లేవండోయీ
నిద్రవిడిచి రారండోయీ ॥2॥
బంగరుభవితకు బాటలు వేయుచు
జాతిని జాగృత పరచాలోయీ   ॥జై జై॥

2చరణం:
హిందూ ముస్లిం క్రైస్తవ పార్సి
ఏకవేదికన నిలవండోయీ  ॥2॥
రంగులెన్నైన రాష్ట్రమొక్కటని
జగతి కెల్లరకు చాటండోయీ  ॥జై జై॥

3.చరణం:
చిన్నా పెద్దను తేడాలొదిలీ
తెలంగాణమున మొక్కలునాటి
హరితహారముతొ అవని వెలుగునని
భావితరాలకు తెలుపాలోయీ ॥జై జై ॥

4.చరణం:
కులమత భేదాలన్నీ వదిలీ
చెరువులన్నింటి పూడికతీసి
కరువునేలలో సిరులు పండించి
రైతే రాజుగ యెదగాలోయీ   ॥జై జై॥

నాకు నచ్చిన పుస్తకం - చిల్లరదేవుళ్ళు

విప్లవం మొదలు వేదాల వరకు జీవనయానం సాగించిన బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి, అపర వ్యాసుడు, నిత్యసాహితీ కృషీవలుడు గద్య దాశరథి కలంనుండి ఎగిసిన నవలాకెరటం "చిల్లర దేవుళ్ళు" గురించి గొల్లపెల్లి మండలకేంద్రంలో తెలుగు అధ్యాపకులుగా కొనసాగుతున్న పచ్చిమట్ల రాజశేఖర్ గారు తన అభిప్రాయాలనిలా వివరించారు.

               'పెన్నే గన్నుగా చేబూని' ప్రజాపక్షం వహించి పోరాడిన సాహితీయోధుడు దాశరథి రంగాచార్య. విషయమేదైనా కుండబద్దలు గొట్టినట్టు ముక్కుసూటిగ చెప్పడం ఆయన నైజం.తన రచనలతో ప్రజల్ని మేల్కొల్పడానికి, అన్యాయాన్నెదురించడానికీ ఇష్టపడే రంగాచార్యులుగారి తొలి నవల, తెలంగాణ మాండలిక నవలగా పేరు గాంచిన 'చిల్లరదేవుళ్ళు' 1969లో గ్రంథరూపు సంతరించుకుంది. రంగాచార్య రచనలు భావోద్రేకాల్ని రగిలించేకన్నా భావోద్వేగాల్ని కలిగిస్తాయని చెప్పొచ్చు. వట్టికోట ఆళ్వారు స్వామి వదిలివెళ్లిన ఉద్యమాన్ని తన భుజస్కంధాలపై వేసుకొని 'గంగు' కొనసాగింపుగా ఈనవల రాసారు. దానికి కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీఅవార్డు కూడా రావడం జరిగింది. తెలంగాణ సాయుధపోరాటాన్ని దగ్గరగా వీక్షించుటచేత ఆనాటి పాలకుల తీరు, తెలంగాణ సామాజిక స్థితిగతులకు అద్దం పడుతుందీ నవల. గార్ల ప్రాంతంలోని జాగీర్దార్ల దాష్టికాలను కళ్ళకుగట్టింది. ఈనవలలోని పీరిగాడు, పాణిమంజరి, ఇందిర పాత్రలు నాటిప్రజలకు ప్రతినిధులై నిలిచారు. ఈనవలలో తెలంగాణ పలుకుబళ్లు, నుడికారాన్ని ఒలికించి అక్షరబ్రహ్మగ, సాహితీసమరయోధునిగా ప్రజల హృదయాల్లో నిలిచిపోయారు దాశరథి రంగాచార్య

కందములు

1.కోపము మనుజుల కనిశము
తాపము గలిగించు టెదాని తత్త్వం బగుదా
నోపువ హించిన యెడలను
దీపము వలెత్రో వజూపి తీర్చును బాధల్

2.నల్లని మేనున్  నగుమోము
నల్లనయ్య లాలస ముతోడ నూయల లూగన్
ఉల్లము నన్ మురి పెమ్ముతొ
తల్లియ శోధత నయుజూసి తన్మయ మొందెన్

3.మితిమీ రినసం పదలవి
వెతలను గల్గించు టెగాక వేదన లొసగున్
అతిగా కురిసిన వానలు
బతుకులు చిద్రములొ నరించి బాధల నొసగున్

4.
కం.
పాపము జేసెడు వేళలొ
పాపము లనియెరు గలేరు పాపాత్ము లెపుడున్
పాపఫ లమొందె డుతరిన్
తాపమొం దిభీతి లెదరుగ దండిగ వారున్

5.
కం.
దండిగ తరువులు బెంచిన
మెండుగ వానలు కురియును మేదిని యందున్
నిండును చెరువులు కుంటలు
పండును తెలగా ణనేల బంగరు పంటల్

               రాజశేఖర్ పచ్చిమట్ల

సమస్య

సమస్య.
పడుచున్నను పెండ్లి జేయు వారలు గలరే




గడిచిన రోజుల కొందరు
పడిపడి పరిణయ ములాడి బాధల నొందన్
కడుతీ వ్రతరమ గుపాట్లు
పడుచున్నను పెండ్లి జేయు వారలు గలరే

         -     ప.రా.

జనన మరణాలు

జననముమరణము సహజము
అనవర తమగువా నిగూర్చి  తపియించు కంటెన్
మనిషిగ పుట్టిన వంటెనె
చనిపోవు టదిత థ్యమనియు జనులెరు గవలెన్

రైతు నానీలు

1.మబ్బులు లేని
ఆకాశంజూసి రైతు
నిట్టూర్చి నిలవలేక
నేలగూలిండు
2.
చేయడ్డువెట్టి
మొగులు జూసే రైతు
చేను తడువలే
మేను తడిసింది
3.
ఆరుగాలపు శ్రమ
నంగడికొంటవోతే
దళారులే
తళారులైరి
4.
ఆయిటి బూనిందని
ఆశ పడ్డ రైతు
ఇంట్లున్న ఇత్తులు
మంట్లె వోసిండు
5.
మబ్బుపొదుగు సుధకై
మన్నెదురు చూస్తుంది
రైతు స్వేదం
అంకురించాలని
6.రైతు బెంగటిల్లి
బేజారైతుండు
ఎగిసిపోతున్న
ఎరువుల ధరజూసి

వలపువాహిని

నీ తలపులు
గుండెల్లో గోదారి వెల్లువై
మనసు పొరల్లో
కదలాడుతున్నంత సేపు
నీవు నానుండి దూరంకాలేవు చెలీ!

మన ప్రేమ వాహినికి
నువ్వు నేను చెరో తీరమై
చెలగినపుడు
మనం విడిపోయేదేలా?

గోదారి అలలై
హాయిగొల్పే హోరై
తీరపు ఇసుక తిన్నై
మన ప్రేమ నిత్య నూతనమై
సప్తవర్ణ శోభితమై
అలరారుతుందే గాని
అవిరవదులే చెలీ!

అపూర్వానుషంగం !

తరతరాలు తవ్వినా
తరగని జ్ఞాపకాల గని
ఆస్వాదించిన కొలది
ఆనందాతిశయమ్మొనరించు
మధుర భావాల ఝరి
అద్వితీయం అనుభవైకవేద్యం బాల్యం !

ఆనందమొనరించు ఆటపాటలు
అల్లరి పనులు
అపురూప అనుభవాలు
కోతిచేష్టలు కొంటెపనులు
ఆజన్మాంతం తనువంటియుండే
మలయమారుతమధురజ్ఞాపకాలు
బాల్యపు సిరిసంపదలు!

అహోరాత్రులు ఆదమరిచి
స్నేహ పరిమళాల
నిరంతరాఘ్రాణంలో
తలామునకలై తపించినా
తనివితీరక తపన చావక
మైమరిపించే మధువనం బాల్యం !


ఆ క్షణం కోపం మరుక్షణ మానందం
అపుడే అలక తదనంతరం కలయిక
పొరపొచ్చాలు పోట్లాటలు
పంచుకుతింటూ పరవశమొందే
రాగద్వేషాల రాగరంజితం
నవ్వులుతుళ్లుల  నవరసభరితం బాల్యం !


పతంగులమై ఎగిరిన క్షణాలు
పక్షులమై గుమిగూడిన జ్ఞాపకాలు
సీతాకోకలమై విహరించి
సేకరించిన తేనెబిందువులు
ఎన్నో గురుతులు
ఎన్నెన్నో అనుభూతులు
కలగలిసిన కమనీయ ఘట్టం బాల్యం !

పచ్చని ప్రకృతి ఒడిలో
పాఠాలునేర్చి
అక్షయపాత్రయై అడిగిందిచ్చే
అమ్మ ఒడిలాంటి బడినొదిలి
చెట్టునీడను చెలిమి నొదిలిపెట్టి
పై చదువుల నెపంతో
పలుదిక్కులకు పయనమై
ఉన్నత విద్యలో ఉత్తములుగ రాణించి
అందిపుచ్చుకున్న అవకాశాలను
కడలి అలలతో గెలువలేక
చేజార్చుకున్న చేదు అనుభవాలను
ఆప్తమిత్రులతో పంచుకొనే
అరుదైన ఘట్టం ఆత్మీయ సమ్మేళనం !

అపాత మధురిమలను
అపురూప క్షణాలను
మరిమరితలచుకొని
మురిసి మైమరిచే
అమూల్య సన్నివేశం!
             ఆత్మీయాలింగనం!!

ఈ
     పూర్వ విద్యార్థుల
         అపూర్వ సమ్మేళనం !

మాట విలువ

మాట వలన పెరుగు మమతలు బంధాలు
మాట వలన మనకు చేటు గలుగు
మనషు లాచి తూచి మాటాడ వలయును
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

మాట మనిషి లోని మాలిన్య మునుతుంచు
మాట మనుషు లందు మమత బెంచు
మాట వలనె మనకు మర్యాధ ప్రాప్తించు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

మాట మధుర మైన మంచి మిత్రుల నిచ్చు
మాట కఠిన మైన మనసు విరుచు
మాట శక్తి దెలిసి మసలుకున్నమేలు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

మాటవలన మనిషి మాన్యుడయివెలుగు
మనిషి విలువ పెరుగు మాట వలన
మనిషి నుదుటి రాత మార్చేది మాటలే
పచ్చిమట్లమాట తసిడిమూట

సమస్యాపూరణం

సమస్య - నన్నయాదులు మెచ్చిరి నాకవితను


నాడు సంస్కృతాం ధ్రమ్ముల నలరినట్టి
కవిత పురంద్రి  సాంగత్య పువిము ఖతతొ
అచ్చ తెలుగుకు పట్టంబు గట్టి నట్టి
నన్నయాదులు మెచ్చిరి నాక వితను
నన్నయాదులు మెచ్చిరి నాదు కవిత

అమరతరువు అమ్మ

మాటల కందని మధురభావం
కవితల కందని కమ్మనిరూపం
సంగీత సాహిత్యాలు సరితూచని సమరస భావం!

నిశీథిలో ఉషోదయం
ఆప్యాయతానురాగాల అసలురూపం
ఆత్మీయతకు ఆలవాలం
ప్రేమానురాగపు లతామూలం
అల్లుకున్న పొదరింటి సుమసౌరభాలను
అందరాకిఅందించే
నిస్వార్థపు నిజరూపం అమ్మ!

శాఖోపశాఖలైవిస్తరించిన బందాలకు ఆలంభనై
పుంఖానుపుంఖాలై విరిసిన
అపురూప భావాల సారథియై
తరతరాల అనుబంధాల వారధియై
ఊడలను వేళ్లుగ విస్తరించి
ఉర్విజనుల ఊరట నందించే
ఊడలమర్రి అమ్మ!

మానవజాతి కంత మమతానురాగాల
మలయమారుతాలందించే
ఫలపుష్ప శోభిత
పంచామరతరుల మేళవింపు అమ్మ !

నీలోని నేను

వర్తమానం నువ్వే
భవిషతంతా నువ్వే
గతమంతా నువ్వే
నా బతుకంతా నువ్వే!

నీతోనే జీవితం
నీతలపులే అనునిత్యం
నీ తోనే సహవాసం
నీ హృదిలోనే ఆవాసం!

చెలీ
నీవలపుల తలపుల్లో
మునిగితేలుతూ మురిసిపోతూ
నన్ను నేను మరిచిపోతున్నా!

నేనెక్కడున్నా
నామనసు నీ నీడై
నీ అడుగుల ననుసరిస్తుందని
నాహృదయం
నీతలపుల్లో ఓలలాడుతుందని
ఎలాచెప్పను సఖీ !

నీ వలపు సమీరమై
కవ్విస్తుంటే
నా తనువు గతి తప్పి మైమరచిపోయింది
ఆశగా కనులు తెరచి చూస్తే
అంతా శూన్యముగానే ఉంది!

నిండా నిరాశచీకటి నిండిన జీవితంలో
ఆశాకిరణాలు ప్రసరించే అడుగులకై ఎదిరిచూస్తూ
నన్ను వెలుగులోకి నడిపించే ఉషోదయంకై
వేచి చూస్తూ నీలోని నేను ..!

మొక్క నాట వోయి ఒక్క టైన

1.
నీరు లేక నేల నెర్రెబా రుచునుండు
పైరు లన్ని నీట సౌరు లొలుకు
నేల చల్ల బరచి నీటి నిలువ బెంచు
మొక్క నాటవోయి ఒక్క టైన
2.
పాడి పంట లేక పతనమ య్యెనురైతు
కరువు కాట కాలు కలత పెట్టె
కరువు పార ద్రోల కాలము గురిపించు
మొక్క నాట వోయి ఒక్క టైన
3.
చెట్టు చేమ లెండి చిన్నారి పక్షులు
కూడు గూడు లేక కుమిలి పోయె
సకల పక్షి జాతి సావాస ముండేల
మొక్క నాట వోయి ఒక్క టైన
4.
పొదలు లేక పుడమి పొరలుతు న్నదినేడు
పచ్చ దనము లేక పరిత పించు
చెట్లు నాటి పుడమి చింత దీర్చవలెను
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
5.
జలమె ప్రాణ ప్రదము జలమెబ్ర తుకుదెర్వు
జలమె రాజ్యమునకు బలము సుమ్మి
దార లుగను జలము ధరణికం దించేల
మొక్కనాటవోయు ఒక్కటైన

6.
అడవు లందె సృష్టి యారంభ మాయెను
అడవె ప్రాణికోటి నాద రించె
అఖిల జీవకోటి కావాస మొసగేటి
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
7.
మొక్కనాటకుండ మొగులువం కనుజూచి
వాన కొరకు పొరల (కుంద) ఫలిత మేమి
మొక్క లేక భువికి చుక్క లే లారాలు
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
8.
తనువు నావ రించి నడవినం తనుజూచి
పులక రించి పోయె పుడమి తల్లి
పచ్చ దనము జూసి పరవశ మ్మొందేల
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
10.
నెర్రె బారి నట్టి నేలలన్ జూచుచు
పరితపించె నుగద వసుధ మాత
అట్టి దుఃఖ మనచి ఆనంద మొందేల
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
11.
చెట్లు లేనిదవని యెట్లు వానగురియు
చెట్లు లేక పంటలెట్లు వండు
తరులు లేని యెడల తాండవిం చుకరువు
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
12.
తరుల వలన భూమి తపమంత చల్లారు
తరుల వలన బెరుగు నీరు భువిని
తరులు పెంచి వసుధ కరువును త రిమేల
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
13.
నూరు యేండ్ల తరుల వేర్లను పెకిలించి
తారు రోడ్లు వేయ తపన యేల
నీడనిచ్చు తరుల నేలగూ ల్చుటమాని
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన

14.

మొక్క నాటకుండ మొగులు కేసినుజూసి

వాన కొరకు కుంద ఫలితమేమి

మొక్కలేక భువికి చుక్కలే లకురియు

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన

15.

ఆవరించియున్న అడవులన్నింటిని

ఉర్వి జూసి నంత గర్వ పడును

అడవులున్నచోట అన్నము కొరతేమి

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
16.
తాను మనుటె గాదు తనదుకొ మ్మలనీడ
పసుర జాతి కంత వసతి గూర్చు
మలయ మారు తముల మనుజుల కొసగేటి
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
17.
పక్షి జాతు లెల్ల బాహువు లగ్రహించి
ఊయ లూపు మిగుల హాయి గొలుపు
అహర హమ్ము తాను పరులకై బ్రతికేటి
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
18.
తనువు నణువ ణువున త్యాగధ ర్మమునిండి
ఫలప త్రకుసు మాలు  పంచి పెడుతు
పరుల సేవ లోన పరవశిం చునదైన
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
19.
పరిఢ విల్లు తరులు ఫలపుష్ప ములతోడ
గర్వ మించు కనక ఘనత నొందు
పరుల సుఖము కొరకు పరితపిం చెడునట్టి
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన
20.
అంకురిం చినదాది అంబర మ్మెగబాకి
నిత్యచై త్యముతోడ నియతి గూర్చు
సాళ్లుగా తానిల్చి స్వాగతిం చుటెగాదు
బాటసా రులకంత వసతి గూర్చు

అలసినట్టి తనుతాప పరివాప్తి నొందేల
మలయమా రుతములు మరులు గొల్పు
పక్షుల కునెలవై పరిఢవి ల్లెడుతర్వు
కూనిరా గాలతో ఊయలూపు
ఆ.వె.
కన్నత ల్లివలెను కడుపునిం పుటెగాక
కామితార్థమొసగు కల్పతరువు
జగతి కంత ప్రగతినొ సగునట్టి
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన

21.
పుడమిత నువునుండి పుట్లుపు ట్లుగమొల్చి
ఆకుప చ్చనివస్త్ర మవని గప్పు
అహరహ మ్మువెరిగి అలరారు టయెగాదు
పసుపక్షా దులకును వసతినొసగు
మనుజజా తికంతయు మధురఫ లమొసంగి
మలయమా రుతమున నలత దీర్చు
అంబర మునసాగు యభ్రమ్ము లనుబిల్చి
నీటత డుపునిల నేల నంత
ఆ.వె.
మంచిగాలితోడ మమతగూ ర్చుటెగాదు
కూడు గూడు నొసగు కూర్మి తోడ
వసుధనం తనుతాను వర్ధిల్ల జేసేటి
మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన

1.సీసపద్యం:

పుడమి తనువుచీల్చి పుట్లుపుట్లుగ మొల్చి

ఆకుపచ్చనివస్త్ర మవని కొసగు

అహరహమ్ము వెరిగి యలరారి వనములై

పశుపక్ష్య ములకంత వసతి గూర్చు

మనుజలో కముకంత మలయమారుతమిచ్చి

కమనీయ ఫలముల కడుపు నింపు

అంబరమ్మునసాగు యభ్రమ్ము లనుబిల్చి

అవనిదాహము దీర్చ నంబువొసగు

ప్రాణవాయు వొసగి ఆయుర్దాయముబెంచి

కూడు గూడు నొసగు కూర్మి తోడ

అఖిల ప్రాణి కోటి కాధార భూతమౌ

మొక్క నాటవోయి ఒక్కటైన

2.సీసపద్యం:

సాళ్లుసాళ్లుగనిల్చి స్వాగతమ్ములు బల్కి

ఛాయనిచ్చి మిగుల హాయి గొల్పు

అలసి వచ్చినవారి బడలికన్ దీర్చేల

మలయమారుతమిచ్చి మరులు గొల్పు

ఆకొని దరిజేరు యతిథిసంతుష్టికై

మధురఫలములిచ్చి మమతబంచు

సకల రోగములకు  స్వాంతన మ్మొసగేల

ఔషధ మ్ములనిచ్చి స్వస్త తొసగు

కన్నతల్లి వలెను కడుపు నింపుడెగాక

కామితార్థమొసగు కల్పతరువు

మనిషి మనుగడూంచు మహిత శక్తి తరువు

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన!

పంజరాలలోన పక్షులబంధించి

విర్రవీగెవేల వెర్రివాడ

పంటలేలబండు పక్షులు లేకున్న

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన - 24

వన్యప్రాణులన్ని వరమెమానవులకు

వాని దిరగ నీవు వనములందు

వన్యమృగ వధించ వనమేల వెలుగొందు

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన- 25

వనముబెంచ పుఢమి పందిళ్లయిమనకు

నీడనిచ్చుమరియు నీళ్లనొసగు

వనముతుంచ పుఢమి వరపులే మిగులును

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన - 26

నాడు మనకు నిలువ నీడనిచ్చినచెట్టు

గూడు నిచ్చి మనిషి గోడుబాపి

చావుబతుకులోన దాపునిల్చినయట్టి

బ్రతుకులోబ తుకయి బాసటయ్యిన

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన -27

చెట్టు - తోబుట్టు

1.సీసపద్యం:

పుడమి తనువుచీల్చి పుట్లుపుట్లుగ మొల్చి

ఆకుపచ్చనివస్త్ర మవని కొసగు

అహరహమ్ము వెరిగి యలరారి వనములై

పశుపక్ష్య ములకంత వసతి గూర్చు

మనుజలో కముకంత మలయమారుతమిచ్చి

కమనీయ ఫలముల కడుపు నింపు

అంబరమ్మునసాగు యభ్రమ్ము లనుబిల్చి

అవనిదాహము దీర్చ నంబువొసగు

ప్రాణవాయు వొసగి ఆయుర్దాయముబెంచి

కూడు గూడు నొసగు కూర్మి తోడ

అఖిల ప్రాణి కోటి కాధార భూతమౌ

మొక్క నాటవోయి ఒక్కటైన

2.సీసపద్యం:

సాళ్లుసాళ్లుగనిల్చి స్వాగతమ్ములు బల్కి

ఛాయనిచ్చి మిగుల హాయి గొల్పు

అలసి వచ్చినవారి బడలికన్ దీర్చేల

మలయమారుతమిచ్చి మరులు గొల్పు

ఆకొని దరిజేరు యతిథిసంతుష్టికై

మధురఫలములిచ్చి మమతబంచు

సకల రోగములకు  స్వాంతన మ్మొసగేల

ఔషధ మ్ములనిచ్చి స్వస్త తొసగు

కన్నతల్లి వలెను కడుపు నింపుడెగాక

కామితార్థమొసగు కల్పతరువు

మనిషి మనుగడూంచు మహిత శక్తి తరువు

మొక్కనాటవోయి ఒక్కటైన!

పచ్చిమట్ల ముచ్చట్లు

ఆ:తెలుగు వాడినెపుడు తేలిగ్గ జూడకు
పొరుగు వానికెపుడు పాలిపోడు
తాను ఘనుడె జూడు తనదైన తెన్నున
పచ్చిమట్ల మాట పసిది మూట

ఆ: కాన వెదురు జూద కర్రలాగుండును
వేణు గన మదియె వెలువరించు
పరమ వెర్రి వాడు పండితుడగునురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

ఆ:సంస్కృతాంధ్రములను సక్కగానెరుగుచూ
జోడు గుర్రపు స్వారి జోరు గలిగి
సాటి లేని మేటి సాహితీ మూర్తిగా
భేషగు గురుమూర్తి బేతవోలు

ఆ: విద్య వలన గల్గు విజ్ఞానమధికంబు
దాని సాటిరదు ధనము యెపుడు
వెలుగు రేయిరాజు వెన్నెల నిడుగా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

ఆ: దాచి యుంచ బెరుగు ధనము రాసులుగా
పంచు చుండ బెరుగు ప్రతిభ ధనము
తోడు చుండ సెలిమ తిరిగి నిండునురా
పచ్చిమట్ల మట పసిడి మూట

ఆ: ఆడువారి మనసు అద్దమ్ము నిలలోన
విరిచి అతుక బూన వెర్రి తనము
తెలిసి మసలు వాడె తెలివి పరుండురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

మనిషి గుణము చేత మాహోన్న తుండగు
కలిమి బలిమి చేత నగుట కల్ల
ఎనుము బలిసి నంత ఏనుగె ట్లవునురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

మనసు లేక పుడమి మనిషి బ్రతుకదేల
సహన శీలి గాక సాధ్వి యేల
శ్వాస లేని తనువు సాధించి నదియేమి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

తరిగి పోవు వయసు కరుగుకా లమ్మిల
సమసిపోవు సకల సంప దలవి
మనల వెంట నంటు మంచి కర్మలెగాక
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

ఊర చెరువు జూడ నున్నకా డనెయుండు
చేరు గమ్య ములను బారు వాగు
చేతనత్వమున్న చేకూరు ఫలితముల్
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

కాయ ముపయి దెబ్బ కాలమ్ము తోమాయు
మదిని గ్రుచ్చు మాట మాసి పోదు
వాటు కన్న మిగుల మాటలే బాధించు
పచ్చిమట్ల మాట పసిడిమూట

మనిషి గుణము చేత మాహోన్న తుండగు
కలిమి బలిమి చేత నగుట కల్ల
ఎనుము బలిసి నంత ఏనుగె ట్లవునురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

అహమె నరుని సాంత మంత మొందించును
చెట్టు మొదలు జెరచు చెదలు తీరు
అహము వీడి వినయ మలవర్చు కొనమేలు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

కాగ డాల తోటి కాంతిబొం దగవచ్చు
కాగ డాల సృష్టి గాల్చ వచ్చు
మంచి తలపు లోనె మనుగడుం దనెరుంగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

తల్లిదండ్రి తోటి తగవు లాడవలదు
పాద సేవ జేసి ప్రణతు లొసగు
తల్లిదండ్రి మనకు దైవసమానులు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

దాన గుణము చేత దరిజేరు జనులెల్ల
చేర దీయ కున్న దూర మగును
చెట్టు నీడ జేరి(పసులు) సేదదీ రినయట్లు
పచ్చిమట్లమాట పసిడి మూట

అశ వలన మనిషి ఆయాస పడుగాకభ
తృప్తి నొంద లేడు తృష్ణ వలన
స్వర్గ సుఖము నొందు సంతృప్తి గల్గినన్
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

మంచి వారి చెలిమి మర్యాద బెంచును
చెడ్డ వారి చెలిమి చేటు తెచ్చు
చెలిమి వలన గలుగు ఫలములీ లాగుండు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అల్పు నిపను లన్ని ఆడంబ రంగుండు
గొప్పవారి పనులు గుప్త ఫలము
మహిని సత్పురుషులు మహిమల ట్లుండురా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట



కోప మునను జనులు గోల్పోవు సాంతమ్ము
సర్వ సిద్ది గలుగు శాంతి తోడ
మానవాలి కంత మకుటమే సహనమ్ము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట


నవ్వు విరియు మోము నరులుమె చ్చుటెగాదు
నవ్వు మోము మెచ్చు నార యణుడు
చిరునగవులె మోము చిరకాల పందమ్ము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

జ్ఞాన మెంత యున్న గానియీ జనులకు
ముక్తి కలుగ బోదు భక్తి లేక
ముక్తి నొందు గోర భక్తియే మార్గమ్ము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

దప్పి గొనిన వేళ దాహార్తినిన్ దీర్చి
ప్రేమ తోడ ముష్టి వెట్టువారు
దాత లైనిలుతురు ధరణిలో వెయ్యేండ్లు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట


తల్లి దండ్రి మనకు దైవమ నియెరుగు
పాద సేవ జేసి ప్రాప్తి బొందు
అమ్మ నాన్న మించు ఆత్మీయు లింకేరి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట


దప్పి గొనిన వేళ దవ్వట మదియేల
ఆక లైన వేళ వంటలేల
ముందు చూపు గలుగ మోదమొం దగలము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

వెలుగులున్న మనల వేవుర నసరించు
చీక టింట నుండ చేర రారు
ధనము జూసి బంధు జనమునీ దరిజేరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

కొలది మాట లాడ కోరివి నియెదరు
అతిగ వాగు వార పరిహ రింత్రు
మితపుభాషనమున మెప్పుపొం దగలరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

గెలపు కొరకు తపన గెలువగలననెడు
సంప్ర సాద నిత్య సాధ నమను
కారణాలు మూడు కార్యసా ధనముకు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

తరువు బెరుగు నిలలొ తనకు తానులతలు
తరుల సిగలు బాకి తళుకు లీను
ఆత్మ శక్తి నెదుగ కానరా దుఅహము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అనువుగానిచోట అణిగియుండవలెను
అదును జూసి పావు కదుపవలెను
శక్తికన్నమిగుల యుక్తి ప్రధానంబు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

పండుటాకురాల పల్లవ మ్ములునవ్వు
పండు ముసలి జూచి పాప నవ్వు
ఎడ్ల వెంటె బండి నడుచున నియెరుగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అప్పు లధిక మైన ఆనంద నాశము
అప్పు గౌర వమ్ము లార గించు
అప్పులేని వార లదృష్ట వంతులు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

పసిడినెంత కాల్చి వంకర్లు తిప్పినా
దాని విలువ యెపుడు తగ్గబోదు
మానవత్వమున్న మనిషివి లువలాగ
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

మాట విలువ బెంచు మమకార మున్ బంచు
మంచి గతులు వడయు మాట వలన
మాట తీరు కొలది మర్యాద ప్రాప్తించు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట


నిరత కష్ట కడలి నీదుచుం డెడువాడు
దినది నమ్ము మిగుల తేజ మొందు
వహ్ని గాల్చు పసిడి వన్నెలొ లికినట్లు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

దరువులేని పాట చెరువులేనిదియూరు
అరుగులేని కొంప నలవి గాదు
గురువు లేని విద్య గుర్తింపు నొందునా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అంధు లైన యట్టి అజ్ఞానులంతకు
అంజ నమును బూసి కనులు తెరిచి
భావి జీవ నంపు పథముదీ ర్చుగురువు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అప్పు మనుష జాతి ముప్పుజే యుటెగాదు
అప్పు మనల గాల్చు నిప్పు వలెను
మగడు తాను అప్పు మగవార లకునెల్ల
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

చీమ చిన్నదైన చిట్టిచే తులతోడ
భువనమెత్తజూసె బుద్ది తోడ
చిట్టి చీమ కున్న చేవమనిషికేది?
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

భార మెంచి తాను భయపడ కనిలిచి
గంగను తలదాల్చి అవని కంపె
భర్గు మించి నజన బాంధవు లుగలరే
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

పొట్ట కూటి కొరకు పొర్లాడు బతుకులో
మాన వతను తాను మరచి నాడు
మనసు లేని వాడు మనుజుడె ట్లౌనురా 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

తరిగి పోవు వయసు కరుగుకా లమ్మిల
సమసిపోవు సకల సంప దలవి
మనల వెంట నంటు మంచి కర్మలెగాక
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

నీరు తగల గానె నిద్రలున్న విత్తులు
చలన శీలి యగుచు అంకురించు
జ్ఞాన మెందు టాది యజ్ఞాన ముదొలంగు

పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

సిరులు లేని వారి నీసడిం చుజనులు

సిరులు కూడ బెట్టి నీర్ష్య చెందు

ఏమి జేసి నప్రజ లేడ్పుమా నరుగదా

పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

అవని పైవెలసిన అన్ని జీవమ్ములు
ఆయు క్రమము కొలది అంతరించు
కవి రవులిరువురిల కలకాల ముందురు
పచ్చిమట్లమాట పసిడి మూట

మనిషి యెదుట నొకటి మనిషివె న్కనొకటి
మనసులోన నొకటి మాట యొకటి
మూర్ఖ మతికి నిట్లు మూతులు రెండుండు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అంత మెపుడు లేదు మనిషికో రికలకు
తీర్చు కొలది వచ్చు తిరము గాను
నిత్య నూత నముగ నియతిభా నునితీరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

పొట్ట కూటి కొరకు పొర్లాడు బతుకులో
మాన వతను తాను మరచి నాడు
మనసు లేని వాడు మనుజుడె ట్లౌనురా 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

అగ్ని నార్పు టకును సలిలంబు గాకుండ
యుత్త మంబు  నైన దుర్వి గలదె
కోప మార్పు టకును ఓర్పుమిం చినదేమి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట


          - రాజశేఖర్

కొలదిగ తావిడు విరులను
వెలదులు ధరియిం పగోరు వేడుక తోడన్
అలరా రుతుతా వొసగని
పూలను ధరియింపగోరుపొలతులు గలరే ?

సమస్య- పూలను ధరియింప గోరు పొలతులు గలరే

కొలదిగ తావిడు పూలను
వెలదులు ధరియిం పగోరు వేడుక తోడన్
అలరా రెడుకా గితంపు
పూలను ధరియింపగోరుపొలతులు గలరే ?

సమస్య- అడక్కు తినకున్న వాడు యథముండాయెన్

క.
 కడులచ్చి గలిగి నైనను
కుడువక గట్టక వలువల ముడుపుల్ గట్టీ
పిడికెడు దానం జేయక
యడక్కు తినకున్న వాడు యథముండాయెన్

మాపెళ్లిరోజు

మూడుముళ్లు
ఏడడుగుల బంధంతో ఏకమై
తనువున తనువై
మనమున మనమై మెలుగుతూ
సహధర్మచారత్వ భాగస్వామియై
వంశవృక్ష నవపల్లవోద్భవధాత్రియై
అనుబంధాల కాలవాలమై
ఆత్మీయానురాగాల నెలవై
పుట్టినిల్లు మెట్టినిల్లుల నడుమ
ఆసువోస్తూ అల్లిన
అనుబంధపు వారధై
పెనవేసుకున్న ఆత్మీయబంధాల
లతలపొదరింటి పాదు తానై
దినదిన ప్రవర్దమాన
అష్టైశ్వర్యాలకు నెలవై
నాతో కలిసి నడుస్తూన్న
లావణ్య శేఖర శోభిత
నా జీవితభాగస్వాయైన శుభదినం !
మా ఇంటిల్లిపాదికి పర్వదినం !!

(09 ఏప్రిల్ 2010 మేమిరువురమేకమైనరోజు)

అందాల భామకు అశృనివాళి

అందానికి నిర్వచనం 

అభిమానానికి ఆలవాలం 

చిరు నగవు చిరునామా 

నిత్య యవ్వన నింగి భామా 

అందానికి ఆహార్యం జోడించి 

లాఘవ లావణ్య లాలిత్యం తోడ 

బాల నటి మొదలు బాలీవుడ్ వరకు 

అభిమాన కోటి మనస్సుల్లో 

చెరగని  ముద్ర వేసిన  వెన్నెల భామ 

సుందర సుమధుర భావాలను మేళవించి

నటనకే నడకలు నేర్పి

చిత్రసీమలో చిరస్థాయిగా నిలిచి 

భువి నుంచి దివి కేగిన  చిరయశస్వి శ్రీ దేవి!

అప్సర కంటకు అశ్రునయనాలతో భూలోకపు నిమంత్రణం !

ఇంద్రపురి దేవాంగన లోకం నీకు పలికింది ఆమంత్రణం  !!

సుతులు - గతులు

సుతులు గల్గు వారు  గతులు వడిసెదరు 

సుతులు లేని యెడల గతులు లేవు 

సుతులు గతుల నునవి  సృష్టించి నదెవరో 

పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట 

తెగిన మోకు

వేకువనే లేస్తవు వేదపండితునోలె
స్నానజపము లేక సాగిపోతవు
పొద్దువొడిసేటాల్లకు పొలిమేరలు దాటి
తాటివనంలోన తచ్చాడతవు
బతుకుదెరువుకోసం వ్యథలువడతవు
సాహసమే ఊపిరిగా సాగుతుంటవు గౌడన్నా !

మోకు బుజానేసి ముత్తాదు గట్టుకొని
వీరునోలె ముందుకేగి విజృంభించి
ఎత్తైన తాటిచెట్టు ఎగాదిగా జూసి
మొద్దుకు బంధమేసి మొగులుకెగబాకి
పచ్చనాకులంట పాకి పరవశిస్తవు గౌడన్నా!

 తనువు అణువణువు ఆత్మవిశ్వాసంతో
మోకుమీద నమ్మకంతో మొండిగ చెట్లెక్కి
సుతారంగ గొలనుగీసి సురపానము సృష్టించి
శ్రమజీవుల బడలికబాపు ధన్వంతరి నీవు గౌడన్నా !

వృత్తి నిడిసి మనలేవు వృద్దాప్యం నొందలేవు
పొద్దంత పనిజేసిన పొట్టకూటికి కరువు
నిరంతర పోరాటం ఆగదు నీ ఆరాటం
దినదిన గండం నీ బతుకు చిత్రం

అల్లిన మోకు  సంకలుంటే  ఆకాశంలో నీవు!
మోకు జారిన మరుక్షణం పుడమి పొత్తిళ్లలో నీవే ! !
తలపాగతో తాడుశిఖల ఉదయించే సూర్యుడవు !
తాడుతెగిన తదనంతరం అస్తమించే భాస్కరుడవు !!

చెరవీడిన బాల్యం !

పసిప్రాయపు పసిడి బాల్యానికి
ఊచల్లేని చెరసాల పాఠశాల
బడికి సెలవులంటే
యావత్ జీవశిక్షనుంచి
విడుదలయిన ఖైదీల్లా
పంజరం చెరవీడిన
సీతాకోక చిలుకల్లా
బోసినవ్వుల పసిహృదయాలు
రెక్కలు విదిల్చి ఎగిరి గంతేస్తాయి.
గతస్మృతులను నెమరువేసుకుంటూ
పల్లెకు పయనమవుతాయి !
తాతయ్య నాయనమ్మల తలపులతో
నెయ్యపు దారుల వెంట స్వేచ్ఛా విహంగాలై
పల్లెఒడిని చేరి సేదతీరుతాయి !
నవ పల్లవాగమం తో పండుటాకులు పరవశిస్తాయి
కల్మషమెరుగని నేస్తాలను కని హాయిగా నవ్వుకుంటాయి
మైమరచి ఆడుతుంటాయి పాడుతుంటాయి

భూతమే భావికి పునాదిగా
పసితనపు బాల్యానికి
ముదిమి ముసిరిన బాల్యపు
అనుభవాల నపురూపంగ అందిస్తూ
భవితను భద్రపరిచే ఊసులు  నీతులు
సంస్కృతి సంప్రదాయాలను
చందమామ కథలుగా చెవినేస్తూ
పండుటాకులు పల్లవములతోడ
ఊహల్లో విహరిస్తూ
ఆనందపు అంచుల్ని తాకుతూ
ఆడి పాడి ఆదమరిచి నిద్రిస్తాయి !

ఆకుపచ్చని ఆహ్లాదాన్ని  అందరికందించేలా
పచ్చని పొదరిల్లని ప్రకృతికందించిన తల్లివేరు
పరోపకారంతో తానెదుగుతుంటే
తన్మయత్వంతో మురిసిపోతుంది !

వలసపక్షుల పునరాగమంతో
పులకించిన పల్లె ఒడి
ఆనందాల లోగిలి
అనుబంధ లతలతో
ఆప్యాయతలు పెనవేసుకున్న  పందిరి !

చెలిమి చిరునామ చందు

 (ఆత్మీయ మిత్రుడు     మటేటి చంద్రశేఖర్ కు హార్థిక శుభాకాంక్షలతో)

స్నేహానికి నెలవై
ఆత్మీయత కాలవాలమై
అందరికాదర్శప్రయమై
మిత్రకోటికి ఆప్తుడవై
అందరి ఆదరాభిమానాలతో
అహర్నిశలు శ్రమిస్తూ
అంచలంచలుగా యెదిగి
స్నేహ పరిమళాలు
సర్వత్ర వ్యాపింపజేస్తు
అశేష నెచ్చెలుల కాదరువై
నిత్యం చిరునగవులలరించిన
ప్రసన్నతామూర్తి
చెలిమికి చిరునామయై
మెలిగే చిన్ననాటి నేస్తానికి
 హృదయపూర్వక శుభాకాంక్షలతో ........

                   కవిశేఖర

ఇల్లాలు

సంసారపు బాధలనీదలేక
సతమతమౌతున్న పెనిమిటిజూచి
నిండ నీటితో భారంగా
కదులుతున్న మేఘమై తిరగాడుతూ
నిత్యం మోముపై చిరునవ్వుల నంటించుకొని
ధైర్యం సాకారమైనట్టు కనవడుతూ
గాలి ఆప్యాయతకు కరిగి
భారం దించుకున్నట్లు
చాటుగా కన్నీరు కార్చి బాధను దించుకొని
మేకపోతు గాంభీర్యంతో
భర్తకు వెన్నుదన్నై నిలుస్తుంది భార్య!

నెలవంకలను నేర్పుతో అద్దిన
ఆరు గజాల అతుకుల చీరతో
తనువు మసక బారుతున్న
చిరుదరహాసము చితికి పోనీకుండ
వెన్నెలయి వెలుగుతుంది వెలది !

అంతఃపుర మంత ఖాళీయై
వంటింట్లో ఒంటరిగానున్న వేళ
తనో కన్నీటి చెలిమైతది
తన హృదయంసుడులు దిరిగే సంద్రమైతది
అయినా
భర్తకు బాసటగ నిల్చి భరోసానిచ్చి
సంసారనావకు తెరచాపై
దూరపు తీరాలు దరిజేర్చు
దారి జూపుతుంది దయిత !

మనసంత సమస్యల
నిలయమై కలవరపెడుతున్నా
ఆత్మాభిమానం అణువంతైన చేజారనీక
ఆత్మస్థైర్యాన్ని కూడగట్టుకొని
ఇంటిగుట్టు బయటపడకుండ
గుట్టుగా సంసారం సాగించే
     సహనమూర్తి ఇల్లాలు !

రామస్తుతి

1.
అల్లారు ముద్దుగా నలరారు రామయ్య
 ఆటపాటలయందు మేటి గుండె
పసిడిప్రా యములోనె పరిపరి విధముల
అస్త్ర శస్త్రములందు నారి తేరె
విశ్వమిత్రునివెంట విధినిర్వ హణముకై
అడవుల కే గెనా బాలకుండు
యాగరక్షణమున తాగెమున్ జూపించి
మారీచ సుభహులన్ మట్టుబెట్టె

లోక కళ్య ణమ్శు లోగుట్టు గాతాను
నాశ నమొన రించె నసుర మూక
జగతి హితము గోరి జనులను బాలించ
రామ చంద్రు నంటి రాజు గలడె

2.
విశ్వామి త్రునిమాట విమల మదినిదాల్చి
జగద్రక్ష కుడుజేరె జనకు నిల్లు
స్వయంవ రమ్మునన్ సావధా నముతోడ
విల్లుగై కొనిగట్టె వింటి నారి
దర్పమ్ము నన్ తాను ధనుసునె క్కువెట్టి
శివధనుస్సునువిర్చి సీత నొందె
గురువునా జ్ఞలతాను శిరసావ హించుతూ
అయోధ్య పురికేగె రాఘవుండు

తల్లిదం డ్రులమొక్కి తనదుభ క్తినిజూపి
ప్రగతి మార్గమదని జగతి చాటె
జగతి హితము గోరి జనులను బాలించ
రామ చంద్రు నంటి రాజు గలడె

రాముడు

కష్ట సుఖము లందు కలిమి లేములయందు
పాటి దప్ప కుండ పాట్లు వడుతు
జనహితము గోరి జగతిని బాలించు
రామచంద్రు నంటి రాజుగలడె

చైతన్యశీలము

ఊర చెరువు జూడ నున్నకా డనెయుండు
చేరు గమ్య ములను బారు వాగు
చేతనత్వమున్న చేకూరు ఫలితముల్
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

సంతృప్తే సంపద

సంప దెంతొ యుండి సంతృప్తి లేకున్న
నరక ప్రాయ మౌను  నరుని బ్రతుకు
సంపద లవి యేవి సంతృప్తి నిన్మించి
పచ్చిమట్ల మాట పసిడిమూట

విలేకరి

అనుక్షణం ప్రజారక్షణకై పరితపించే
కలంయోధులు
అన్యాయాన్నెదిరించే
ధర్మవీరులు
ప్రజలను సన్మార్గంలో
నడిపించు సామాజిక వేత్తలు
అణగారిన వర్గాల ఆత్మబంధువులు
పత్రికా విలేకరులు

పత్రికలు

పత్రికలు
అక్షరవిత్తులు నాటిన కేధారాలు
అరవిరిసిన సుమ సౌరభాలు
పాఠకుల మదిలో మెదిలే
ఆలోచనా తరంగాలు
సామ్యవాదాన్ని పంచే
ప్రజాస్వామ్య వీచికలు

కష్టజీవుల వ్యథలు వినిపించు
శ్రమజీవుల గొంతుకలు
యదార్థాన్ని ఆవిష్కరించే
సమాజ ప్రతిబింబాలు
జడత్వాన్ని పారద్రోలే
చైతన్య ప్రదీపికలు

సమసమాజ స్థాపనకై సాగే
విశ్వమానవ గీతికలు
చీకట్లను చీల్చి
వెలుగు ప్రసరించే వెన్నెల కిరణాలు!

ప్రజా కవచం

జగతి నావహించిన
చీకట్లను చీల్చుటకు
ఉషోదయమై ఉదయించింది పత్రిక

దావానలమై వ్యాపించిన
మూఢనమ్మకాల ముక్కువిండి
మతోన్మాద శక్తుల మదమనిచి
చాంధసాచారాలను చర్నకోలలై తరిమి
సామాజిక రుగ్మతలను సమూలంగా బాపి
సామాన్య ప్రజల శ్రేయోభిలాషియై వర్దిల్లాలి

పాలకుల పంచనజేరి ప్రజల వంచించక
స్వయం పోషకాలై యెదగాలి
సదా ప్రజాశ్రేయస్సుకై పాటుపడాలి

చాపకింద నీరులా సాంతం వ్యాపిస్తున్న
అసాంఘీక శక్తుల నంతమొందించి
శాంతి స్థాపన ధ్యేయంగా సాగిపోవాలి

మసిబూసి మారేడుకాయ జేసెడు
నయవంచకుల మోసాలను
పాలకు పాలు నీళ్లకు నీళ్లుగ
విడమరిచి చూపే హంసముక్కై వెలగాలి

ప్రభుత్వాన్ని ప్రజల ముందుంచడమెగాక
సమాజాన్ని ప్రతిబింబించాలి
జనం నాడి వినిపించాలి
నిజాలను నిగ్గుదేల్చాలి
ప్రభుత్వానికి ప్రజకు నడుమ
వారధియై విలసిల్లాలి పత్రిక !
ప్రజకు రక్షణ కవచమై మెలగాలి పత్రిక !!

కవిత్వ మంటే ?

మనోవీధిలో గాంచిన దృశ్యమాలికలను
సుమధుర భావాలతో
 సుధామయ  సుందర వర్ణనలతో

పాఠకలోకానికందించడం కవిధర్మం

కవి కల్పనలు అద్వితీయం


కవ్వించేది కవనం
నవ్వించేది కవనం
ఉహల్లో విహరింపజేసి
మనసును రాగరంజిత మొనర్చేది కవనం

కవి అపర బ్రహ్మ
ఊహల్లో  విహరింగలడు
ఉత్తమ సృష్టి గావించగలడు
మానసికానందం దాపున
గురుతర బాధ్యత దాగివుంది
కవి కవితా సేద్యంచేయాలి
సాగర లోతుల్ని శోధించాలి
మంచిముత్యపు కవితామాలలందించాలి
రాసి కన్నా మిగుల వాసి గావాలె
పఠితను నడిపించి
నవరస భరిత మొనర్చి
ఆశించినదందించేది కవిత్వం

కవిత్వమంటే
సమాజాన్ని ప్రతిబింబించేది !
పాలకులను ప్రశ్నించేది !
పాఠకుల నాలోచింప జేసేది !
పరిపరి విధాల శోధించి
సమస్యలను సాధించి చూపేది !
భగవంతుని సాక్షాత్కరించేది !
సంఘాన్ని ధర్మ మార్గాన నడిపించేది !

విత్తుల పొత్తము

అనంత అశేష విశాల
వినీలాకాశపు పొత్తములో
కవికలహాలముతో జల్లిన
నక్షత్రాల విత్తులు అక్షరాలు.

పుడమి శుష్క పొరల్లో
నిద్రాణమైైన విత్తులకు
పాఠకుని నాలుక తడితగిలిన నాడు
మట్టిని పెకిలించుకొని అంకురించి
అనంత ఆలోచనలకు ఆయువుపోసి
అద్వితీయ అపురూప సృష్టికి
అంకురార్పణ చేస్తుంది !


కారునలుపు కమ్మిన మేదినిపై
మిణుగురులై  మెరిసే వర్ణాలు
కొంగ్రొత్త వెలుగులు జిమ్ముతూ
మానవ మస్తిష్కంలో
జ్ఞానపు దొంతరలు పేరుస్తూ
భవితకు బాటలు వేస్తుంది పుస్తకం !
సృష్టికి ప్రతి సృష్టిగావించి
విశ్వనరునిగ విహరింపజేస్తుంది పుస్తకం !!

నాలోని నీవు

చెలీ !
నా మనసు కాన్వాసుపై
నీబొమ్మ గీసుకొని
నాశ్వాసలో సగం నీకు పంచి
నాలోని నీకు ప్రాణంపోసి
నీవే నేనై బ్రతుకుతున్న !

నీవు నాదానవని యెంచి
కుంచె నీకందించాను ప్రియా!
మనవైన మధుర స్మృతుల
భావచిత్రాలు పొదుగుతావని
నాలోని నీ చిత్రానికి నిజరూపు నిస్తావనీ
 చూడచక్కని సుందర దృశ్యాల్ని చిత్రించి
పరవశంతోపులకిస్తావో ?
నీలోని అలలై ఎగిసే భావాలను
పరిపూర్తి గావించి ప్రపుల్ల మొనరుస్తావో ?
సజీవ చిత్రాలను చెరిపి
 తడిలేని   ఎడారి సృష్టిస్తావో ?

విళంభికి స్వాగతం (ఉగాదికి స్వాగతం)

తనుభారము తాలలేక
తరువులన్ని ఆకులురాల్చి
మోడులోలె గనవడుతున్న
ప్రకృతిని జూసి పరితపించి
చైత్ర రథమెక్కిన
ఋతురాజు వసంతుడు
మాయజేసెనో లేక
అమృతబిందువులే చిలుకరించెనో గాని
తలంటు స్నానం జేసి
తలారబెట్టుకుంటున్నట్టు
నిరాడంబరంగా నిలబడ్డ తరువులన్ని
నిరాశ నిండా కూరుకుపోయిన బతుకుల్లో
కొత్త ఆశలు చిగురించినట్టు
నూత్న వధువుకు  నగిసీలు దిద్ది
ఆభరణాలు తొడిగి అలంకరించినట్టు
తరులతలన్ని తనువణువణువూ చిగురించి
ప్రకృతికి పచ్చల చీరగట్టు
ముద్దుగ ముస్తాబయ్యింది

చైత్రమన్మథుడు మంత్రమేమి వేసేనోగాని
విరజాజులు విరిసిన లతలు
వింజామరలై వీసిన
మలయమారుత మాయలో
తనువణువణువు పులకించి  మైమరిసిపోయింది

అరవిరిసిన కిసలయమ్ముల
పరిమలాలను మోసుకొచ్చే పైరగాలి
ప్రాణికోటినంతా  ప్రణయసల్లాపాలతో
సమ్మోహన పరుస్తుంది
ఆనంద డోలికల్లో ఓలలాడిస్తుంది !

మావిచిగురులు మల్లెలు
విరగబూసిన వేపలు విరజాజులు
గండుకోయిలలు తీపికూతలు
మావి తోరణాలు మధుర స్మృతులు
 ముంగిట్లో విరిసిన ఇంద్రధనుసులు
పక్షుల కిలకిల రావాలు సమ్మిలితమై
సలలిత సరాగ సంరంభమైవస్తున్న
విళంభికి స్వాగతం !
ఉరకలేసే ఉత్సాహంతో
ఆగమించే ఉగాది స్వాగతం !!

మనిషి గుణము చేత మాహోన్న తుండగు
కలిమి బలిమి చేత నగుట కల్ల
ఎనుము బలిసి నంత ఏనుగె ట్లవునురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

నాగరికత వారసులు

నగరవాసులం
నాగరికత వారసులం
అన్నీ మాకే తెలుసనుకుంటం
ఫలితం కోసం పరితపిస్తుంటం!

కళ్ళముందు జరిగిందేది కనిపించదు మాకు
యథార్థ విషయాలేవి బోధపడవు మాకు
మేం మేముగానే ఉంటాం
అయినా మేం నాగరికులం!
నాగరికతకు వారసుల!!

పక్కన్న వాళ్లను పట్టించుకొనే తీరికలేదు
ధీనుల జూసి స్పందించే మనసులేదు
సాటివారికి సాయపడాలనే సోయి లేదు
అయినా మేం నాగరికులం!
నాగరికత వారసులం!!

ప్రతి వారిని తమ వారిగ భావించి
ప్రతీదానికీ ప్రతిస్పందించే
నవనీతపు ముద్దలాంటి హృదయం
ఇనుప చువ్వల పక్కటెముకల
చెరసాలలో బంధించబడ్డది
మానవత్వం మసకబారి
స్వార్థపు సాలెగూడుల చిక్కువడ్డది
అయినా మేం నాగరికులం!
నాగరికత వారసులం!!

కాయకు బరువైన తీగె

అంతరిక్షపు అంతరాలు
అఖాతాల లోతులు తెలిసిన మనిషి
జీవితమూలాల నెరుగలేక
తను కూర్చున్న కొమ్మను నరికున్నట్టు
నిలువ నీడనిచ్చిన చెట్టు
ఆకులన్ని రాలగొట్టినట్టు
కష్టాలను కడతేర్చి
సుఖమయ జీవితబాటలు వేసిన
అనుభవ వారధులను అవివేకంతో కూల్చినట్టు
జన్మనిచ్చిన తల్లిదండ్రులను
భారమనుకొని బాధపడుతుండు!
తీగెకు కాయ బరువుకానిది
కాయే తీగెను బరువనుకొని
దింపుకోవాలని దిగులుపడుతుంది!
పంండుటాకులు లేనిది
తను లేడనే యథార్థమెరుగలేక
నిర్ధయతో నెట్టేసి
నిరాధారమై నిట్టూరుస్తుంది!

వృద్ధాశ్రమం

అహర్నిశలు ఆరాటంతో
జీవితాంతం శ్రమించి
జవసత్త్వాలన్ని అరగదీసి
గంధ లేపనంగా హాయినిబంంచి
కలిగంంజితో కాల మెల్లదీసి
పిల్లలను పెంచుతూ
మండుటెండలో తాను గొడుగై
 భావి తరానికి నీడనిస్తూ
పిల్లలకోడోలె తిరిగిన తల్లిదండ్రీ
ఎడవాసినాక ఒంటరయినట్లు
వలస పక్షులకు ఆవాసమిచ్చి
ఆనందాతిశయ మనుభవించిన చెట్టు
వెళ్లిపోయిన వేళ వెలవెల బోయినట్లు
రెక్కలచ్చిన పక్షులు వదిలేసిన గూడోలే
దిగాలుపడి దినదిన గండంగా
బతుకీడుస్తున్న  జీవచ్చవాలకు జీవగర్ర !
నడుములొంగి నడువలేని
ముసలిప్రాయానికి ఆసరయ్యే ఊతకర్ర !
చరమదశలో చతికిల బడిన బండిని
వైకుంఠధామానికి నడిపించు స్వర్గధామంం "వృద్ధాశ్రమం"

దివికేగిన దేవకన్య

అందానికి నిలువెత్తు నిదర్శనం
అభినయాని ఆలవాలం
చిరునగవుల చిరునామా
నిత్య యవ్వన నింగిభామా!

అందానికి ఆహార్యము జోడించి
అభినయంతో ఆకట్టుకొని
లాగవ లావణ్య లాలిత్యములతోటి
బాలనటి మొదలు బాలీవుడ్ వరకు
అశేష అభిమాన కోటి మనసుల్లో
చెరగని ముద్రవేసిన వెన్నెలభామా!


సుందర సుకుమార
మనోజ్ఞ మధురభావాలు మేళవించి
నటనకు నడకలు నేర్పి
చిత్రసీమలో చిరస్థాయిగ నిల్చిన
అందాల అపరంజి బొమ్మ
కలువకనుల కలువభామ
భువినుంచి దివికేగిన గందర్వ కాంత
అందరి మనసులు దోసిన అప్సరస
చిరయశస్వి శ్రీదేవికి
అశ్రునయనాలతో నిమంత్రణం!
ఇంద్రపురి నీకు పలికిందా ఆమంత్రణం!!

(శ్రీదేవికి అశ్రునివాలి 25/2/2018)

భాష - యాస

అక్షర మల్లెలు విరబూసిన
             అలరుబోడి నాతెలుగు
అరవిందాలు వెల్లివిరిసిన
             పున్నమి వెలుగు నాతెలుగు
చిరునగవు పలకరింపుల
             చిరునామా నా తెలుగు
చిరయశస్వియై వెలిగే
             చిరంజీవి నాతెలుగు
మధురమైన భావాల
             మారురూపు నాతెలుగు
కల్మష మెరుగని
            మనసుల కలబోత నాతెలుగు
పరాక్రమం ప్రదర్శించు
             పలుకులున్న నాతెలుగు
నవరసాల నొలికించు
             కవనమల్లు నాతెలుగు
అంగార శృంగారములను
            అలవోకగ వెలువరించు నాతెలుగు

అందమైన విరులతోడ
అల్లిన హారం నాతెలుగు భాష!
ఆపూవులహారంలో
దాగిన దారం నా తెలగాణయాస!!

మధురభావాల ఝరి

హిమగిరి శిరమునుండి
పొంగి పొరలిన భాష
ఢమరుక నాదం నుండి
జాలువారిన భాష
అందమైన వర్ణాలతో
పొందికైన తెలుగు భాష

మనసులోని భావాలను
వెలువరించదగిన భాష
వీణులవిందై సాగే
వీణానాదమె తెలుగు భాష !

మనసును మురిపించు భాష
చెవులకు యింపైన భాష
సిరిమువ్వల సవ్వడిలా
సందడిచేయు తెలుగు భాష !

సెలయేటి గలగలలా
చిందులేయు తెలుగుభాష!
సకల చరాచర జీవకోటిని
తాదాత్మ్యమొనరించు తెలుగు భాష!
మదిలో అంకురించెడు
మధురభావాల ఝరి నాతెలుగు భాష!!

లోక రీతులు (నానీలు)

దుష్టుని స్నేహం
నిప్పు స్వభావం
తాకితే గాని
బోధ పడదు తత్వం !

మగువ మనసు
సంద్రపు లోతు
ఈదితే గాని
వీడదు రహస్యం !

మూర్ఖుని మొండితనం
పండితుని పాండిత్యం
తరచి చూస్తే గాని
తెలియదు యథార్ఠం !

చురకలు (నానీలు)

ఉన్నతాసనం కాదు
అధిరోహించేది
ఎదుటివారి
హృదయాసనాన్ని!

ప్రపంచాన్ని జయిస్తే
కాదు విజేత
తల్లిదండ్రుల
మనసు గెల్చిన వాడు !

సభలందు కాదు
నాయకుడు ప్రకాశం
ప్రజా సమస్యల
పరిష్కారమందే!

దుష్టుని స్నేహం
శుచి(నిప్పు) స్వభావం
తాకితేగాని
బోభపడదు తత్త్వం!

చనిపోయిన వాడు
కాదు దేవుడు
సాటి జనుల
కన్నీరు తుడుచు వాడు!

కరవాలపు
రక్తదారలో లేదు శౌర్యం
కలవాలపు
శాంతిపథమ్మునే!

నిన్ను నీవు
పొగడు కోవడంకాదు
సకలజనం
సంస్తుతించేలా చూడు!

అమలిన బంధం

లేగను జూసి ఆవు
పొదుగు నిండ పాలు సేపినట్టు
చెలికాని జూసి వెలది
పయ్యెద పొంగి పొరలినట్టు
నింగి వేలాడు మబ్బులను జూసి
నేల పరశిస్తుంది!
వసంతాగమనంతో
వసుమతి సప్తవర్ణ సరాగ
సోయగం సంతరించుకుంది!
జాలు వారు నీటిచుక్కలతో
గర్భం దాల్చి
పులకించి పురుడోసుకుంది!
తనువణువణువూ
పచ్చదనంతో కళకళలాడుతుంది!
పసిడి పంటల కాలవాలమై
ప్రకృతంతా పుష్ప ఫల శోభితమై
పశుపక్షాదుల కాలవాలమై
పుడమి పుత్రపౌత్రాదులతో
సుభిక్ష సుందర నందనవనమై అలరారుతుంది!

మనిషితనం

నివురు గప్పిన నిప్పోలే
ప్రతి మనిషిలో ఉంటుంది
మంచితనం మనసు లోతుల్లో !

అవసరాన్ని బట్టి అగుపిస్తుంది
అంతలోనే మాయమవుతుంది
మిణుగురులా మిణుకుమంటూ !

మానవత్వం పరిమళిస్తుంది
మంచితనం వెల్లివిరుస్తుంది
కాలానుగుణంగా మనిషితనం
సౌదామిని వలె సాంతం వ్యాపిస్తుంది !

ప్రాకృతిక శోభ

ఆస్వాదించే మనసుంటే
     అందం నీ సొంతమవుతుంది
ప్రకృతి సప్తవర్ణ శోభితం!
రామనీయం రాగరంజితం !

భ్రమరం నీవైతే ప్రకృతిలో
 ప్రతి పూవూ నిన్నాహ్వానిస్తుంది!
సహృదయుడు నీవైతే
ప్రకృతి అందమంతా ఆరబోస్తుంది!

తుమ్మెదవయి సౌందర్యపు
పుప్పొడులను ఆస్వాదిస్తావో!
దర్దురమై తామరల చెంత

వసించి వ్యస్తమవుతావో?


వెలుతురు లేని గాజు కనుల ముందు
రంగులన్ని వెలవెల బోయినట్లు
కాంచలేని మనసు ముందు
అందమంతా ఆవిరవుతుంది
ప్రకృతి వికృతయి
                      పరిహసిస్తుంది!

చెలి తలంపు

ఆకాశంలో విహరించే
       నిన్ను చేరుకోలేను
నా హృదయాకాశంలోని
       నీ  బొమ్మను చెరిపేయలేను
అప్సరసవ నెరిగి మనసు పడితినే గాని
అవనిపై నిలువజాలవని తెలియనైతిని
అద్దం లాంటి హృదయంలో
             నీబొమ్మ నిలుపుకున్న !
నన్ను నేను మరిచి పోయి
             నీ తలపుతో బతుకుతున్న!
చెలీ!
 నీ రూపు తుడిచేందుకని
నా మనసు విరిచి విసిరేయకు
విసిరినముక్కలను రాసిగ పోసి చూడు చెలీ!
ప్రతి ముక్కలో నీ బింబమగుపించదా

ఇంతి మనసు

ఇల్లాలి మనసులోతుల్లో
ఎన్నెన్ని ఊట చెలిమలున్నాయో?
గాలి వాటమును సైతం
గదాహతమని యెంచి
ఊరకనే నీరు
ఉబికి వస్తుంటాది !

కవుల
కాంతల నిలువెల్ల
సుకుమార కుసుమాల బోల్చి
అతి సౌకుమార్యము
నంటించినారేమో ?

గొంతు కొలది
నీట మునిగియున్న కలువ
లోకానికందాన్ని
చూపించటం లేదా ?

గళమందు
కంటకం గుచ్చుకుంటున్నా
గులాబి విరబూసి
గుభాళించటం లేదా ?

కష్టాలు అనంత వ్యాపకాలు
దుర్బినిలో చూస్తే కొండంతలు
గ్లోబులో చూస్తే గోరంతలు!