Saturday, September 11, 2021

తాటిచెట్టు పాట

 మొగులంట వెరిగిందీ పోద్దాటిచెట్టు ఓనా రామయ్య

పోద్దాటిచెట్టు ఓనా రామయ్య

పోద్దాటిచెట్టెక్కి సెట్టుసుట్టువడుతవా ఓనా రామయ్య

బీడుదులుపుకత్తవా  ఓనా రామయ్య


మోకూముత్తాదుగట్టి కాటమగౌనికి మొక్కి

ఎగవాకి యెక్కుతా ఓహ్ నా లచ్చిమి

సుట్టువట్టి సూపుతా ఓహ్ నా లచ్చిమి

(మొగినిముద్దాడుతా ఓహ్ నా లచ్చిమి)


పందిరంట వెరిగింది పండుదాడిచెట్టు ఓ నారామయ్య

పండుదాడిచెట్టు ఓహ్ నారామయ్య

పండుదాడిచెట్టెక్కి ముంజలుదినిపిత్తవా ఓ నారామయ్య

మోకూముత్తాదుగట్టి యెల్లవతల్లికి మొక్కి

ఎగబాకీయెక్కుతా ఓహ్ నాలచ్చిమి

ముంజలన్ని దింపుతా ఓహ్ నాలచ్చిమి


సుక్కలంటవెరిగింది సురపరుపుదాడు ఓహ్ నారామయ్య

సురపరుపుదాడు ఓహ్ నారామయ్య

పరుపుదాడిచెట్టెక్కి కల్లంపుకత్తవా ఓహ్ నారామయ్య

కల్లంపుకత్తవా ఓహ్ నారామయ్య

మోకూముత్తాదుగట్టి తల్లిదండ్రిని దలిచి

ఎగబాకీయెక్కుతా ఓహ్ నాలచ్చిమి(రంగసాని)

కల్లంపుకత్తనే ఓహ్ నాలచ్చిమీ

కల్లంపుకత్తనే ఓహ్ నాలచ్చిమీ


నాకమంతవెరిగిందీ నాపదాడిచెట్టు ఓహ్ నారామయ్య

నాపదాడిచెట్టు ఓహ్ నారామయ్య

నాపదాడిచెట్టెక్కి మంచికల్లుదెత్తవా ఓహ్ నారామయ్య

మంచికల్లుదెత్తవా ఓహ్ నారామయ్య

మోకూముత్తాదుగట్టి చెట్టుమొదలుకు మొక్కి

ఉడుతోలెగవాకుతా ఓహ్ నాలచ్చిమి

మంచికల్లుదించుతా ఓహ్ నాలచ్చిమి

ఇద్దరమూగూడుదాము లొట్టెడంతదాగుదాము

ఊగుకుంటవోదామె ఓహ్ నాలచ్చిమి

తూగుకుంటవోదామె ఓహ్ నాలచ్చిమి

Friday, August 20, 2021

సుట్టుజుట్టిన సుట్టబట్టా నెత్తిమీద నిండూ కుండా

కుండదించి కల్లంప రాదో గౌడసాని ఎల్లమ్మ మాకూ


కల్లు కుండెత్తుకోని పోయేటి ఓ పిల్ల

దూపార దమ్మంప రాదో గౌడసాని

 దామార దమ్మంప రాదో


ఎలితికుండ మెడల మీద నిలువకుండ తొలుకుతాది 

దమ్మెట్ల వొంపాలే తాతో నీకు 

దమ్మెట్ల వొంపాలే తాతా


అల్పబుద్దుల నడవడి

 మధుర జలపు బావి మౌనమ్ము గానుండి

ధరను జనులకంత తపము దీర్చు

ఉప్పు నీరు మెండు గున్నట్టి సంద్రమ్ము

(దూప దీర్చ పోగ దూర తరుము)

అట్ట హాస మలర గర్జమొందు



మిడిసి పడుదు రెపుడు మితజ్ఞానులుమెండు

అణిగి యుందురపర జ్ఞాను లంత 

పూర్ణ ఘటము తీరు పూర్ణ పురుషులుండు

పచ్చి మట్ల మాట పసిడి మూట

Sunday, July 4, 2021

అమ్మఒడే అసలుబడి

  

అనంతవిశ్వమంటి 

గర్భకుహరంలో నలుసై వెలిసిన నిన్ను

ఈయవనికి  పరిచయం చేసి

అనందపుఅలలపై పూసిన వెలుగుకిరణం అమ్మ!


ఉంగఉంగ అంటూ 

దైవభాషల నువు ధ్యానంచేస్తుంటే

ఊకొడుతున్నావనుకుంటూ

సాగిసాగి ఊసులు జెప్పే తొలిగురువు అమ్మ!


అడ్డంగా అమ్మవొడిలో

శేషశయనుడవై యున్నా

మొలిచీమొలువని కాల్జేతులతో

గాలిలో ఈదులాడుతున్న నీయాటలుగని

మురిసిమైమరిచేది అమ్మ!


ఖాళీదిమాక్ తో ఇలకచ్చిన నీకు

అత్త తాత నాన్న మామఅంటూ

బంధాల మాధుర్యాన్ని

యెదలోని ప్రేమామృత దారలతో రంగరించి

భావిజీవితానికి భరోసానిచ్చే బడి అమ్మఒడి!


అలతియలతి మాటలతో

పాలుగారే పలుకుల జడివానల తడిసిముద్దై

పచ్చియనుభూతులు పంచే

నులివెచ్చని చీరకొంగు అమ్మ!

మునిమాపువేళలో

నల్లని ఆకాశంలో పూసిన తారలహారాల్ని చూపుతూ

గానకోకిలై సప్తస్వరాల నాలపిస్తది

చిట్టిపొట్టి కథలతో ఆలోచనానందాలు పంచుతూ

గోరుముద్దలు పెడుతూ గోములాడేది అమ్మ!



తెలియనిలోకంలో తెగువతో బతికేలా

నేలనుంచి మొదలు నింగిదాకా

అన్నింటిని అరచేతి కందించి

వంతపాడేటి పసితనానికి మురిసి

గానామృతంతో  జ్ఞానాన్నందించే అమ్మఒడే అసలు బడి!


తను నీవెంటున్నా లేకున్నా

కాకులుగద్దలు తన్నకుండా

నిత్యం నిను రెక్కలకింద గాచే

శ్రీరామరక్ష అమ్మ! 


గురుతరమైన అమ్మ పాదాల చెంతే

కులాసైన బతుకు

నడిసంద్రపు నావసొంటి మనబతుకును

దరిజేర్చు తెరచాప అమ్మ చేయిచలువ!

Monday, June 28, 2021

అక్షరక్షేత్రాలు

 కరోనా వేటుకు 

ఎర్రజెండా ముందటి రైల్లతీరు

బడులన్ని నిలవడిపోయె


నవోదయపు సూర్యకిరణాలై

వచ్చివాలే ఛాత్రపక్షుల లేని

కొలనులై వెలవెలబోయె


అక్షరాల సాగుచేసే 

కర్షకక్షేత్రాలై చిగురించే

సరస్వతీ నిలయాలు 

వెల్లివిరిసె విరులసరులు లేక

తెల్లబోయినయి


అలలగోదారై 

గబ్బిలాల 

Saturday, June 5, 2021

ప్రశ్నిస్తున్న వనం


ఈ ఒక్కచిత్రం చాలు

మనుషుల మేథను కదిలించడానికీ

ఈఒక్క చిత్రం చాలు

బుద్ధిజీవులు ఆత్మావలోకనం చేసుకోడానికీ

కళ్లకు కడుతుందీ చిత్రం

పచ్చనిచెట్టు పర్యావరణానికెందుకవసరమో?

అనువంత గింజలోంచి అంకురించినదాది

నిరంతరం పెరిగి నింగికెగబాకి

ఆకాశమంత నిండి

ప్రాణీకోటికంత అమృతప్రాణవాయువందించ

పుఢమిపై వెలసినదీ భూరూహము!


కొమ్మలు రెమ్మలు పూలుఫలములు

పచ్చనివాయువీవెనలూపు పత్రములు!

మానవసంస్కృతికి నెలవులు తరువులు

పశుపక్షాదులకు ఆవాసాలు!


ఓమనిషీ

నీకళ్లను మనసుకతికించి చూడూ

ఆచెట్టు విసిగివేసారి

విశ్వరూపధారియై అవతరించింది!


ఆ తరువును జూస్తే

గుండె తరుక్కుపోతలేదు

సకలప్రాణుల కావాసమై 

యెదిగి ఒదిగిన తను యెండి

మానవ పైశాచికత్వాన్ని ప్రశ్నిస్తలేదు!

మనిషీ 

ఆలోచించు 

ఇది అభివృద్ధి కాదు అథోగతి!

ఇది మానవ మనుగడకు గొడ్డలిపెట్టు!

ఇది పిచ్చెక్కిన బెబ్బులి

చేస్తున్న విధ్వంసానికి పరాకాష్ట!


Tuesday, June 1, 2021

ప్రకృతి పరాసికం (పరిహాసికం)

 

విహాయాసంలో విహరించే

తెలిమేఘమా

దరిచేరక దోబూచులాడే చెలిదేహమా

వాయుసారథ్యంలో ఒయ్యారంగా నీవు

సామజపు నడుమొంపులతో తనూ

దూరంగా ముగ్ధసౌందర్యరాశివైన

నిన్నుజూసి

ఆత్రంగా అందుకునేలోపు 

ఆకారశూన్యమై అనంతమై వ్యాపిస్తావు

చెలి మనసులోతుల్లో దాచుకున్న ప్రేమవై

అంతా భ్రమని 

నన్నునేను నచ్చజెప్పుకొని

పైకిచూస్తే

చెంతచేరువై దాపునిల్చి

పట్టుకోమని పరాసికమాడుతావు

మేఘమా! 

నీవు నా వెన్నెల వన్నెలచెలితీరే

Saturday, May 29, 2021

బతుకుబండి (రిక్షా కార్మిక వ్యథ)


పాడుకాలం దాపురించిన్నాటి నుండి

బతుకుబండి నడుత్తలేదు

మూడుచక్రాలు రోడుమీద

చక్కర్లుగొడితెనే మూప్పూటల తిండి

లేనినాడు అంతేసంగతి

కరోనాకాలంల జనం కాళ్లకు సంకెళ్ళేసె

మూడుగీరెలకు తాళాలేసె

మంది నడువకపాయె

గీరెలు దిరుగకపాయె

అయినా జీవనచక్రం ఆగదాయె

కందెనలేని గీరెతీర్గ

పొంటెకోతీరు ఒర్రవట్టె

ఇంటికాడి గోసచూత్తె

కళ్లనీళ్లు కారవట్టె

ఏదేవుడు కరుణించాలె

మాగోసలెవలకర్థం గావాలె

Wednesday, May 26, 2021

అద్దెకొంప


నీదనుకున్నదేదీ నీసొంతంకాదు

ఏదీ నీవెంట రాదు

అద్దెకొంప సర్దేసినట్టు

తనువునుండి తరలివెళ్లును జీవం

అంతవరకు నాదని మురిసిన

తనువూ నీవెంట రాలేక కూలబడుతుంది

నాఅన్న బంధాలన్నీ

వల్లకాటి చితిమంటిల వరకె

నీవు మోహించిన బంధాలన్నీ

ఏడ్చి తూడ్చి  క్రమంగా మరచి

ఆస్తిపంపకాల్లో లీనమౌతారు!

చుట్టూన్నలోకం వాళ్లకు వీలైనపుడు

నీమంచి చెడు తరాజుల జోకి

నీబతుకు అర్థాన్ని వెలగడుతుంటారు!

రోజులు.....

నెలలు...........

వత్సరాలు..........

గడిచి గడిచి

నీవునికే లేకుండ అంతర్ధానమౌతుంది!


అంతా మిథ్యే!

నీవనుకునేదంతా భ్రమే!

నీవన్నది మాత్రం నిజం!

నీచుట్టంతా అబద్దం!

నీవే నిజం!

Tuesday, May 25, 2021

భారతీయతత్త్వం (చిత్రకవిత-1)



నిటారుగ పెరిన వనాలు

నిత్యంపారె నదులు

అశుచిత్వాన్ని బాపె శుచి

భూదేవికి వీవెనలూపె మారుతం

ఎడతెరిపి లేకుండా ప్రాణులప్రగతికై శ్రమించే అరుణగోళం

పంచభౌతికముల పకృష్ట బంధమే

పాంచభౌతిక దేహమే అఖండభారతం!

అది ఆద్యాత్మికతకు ఆధారం!


త్వమేవాహం అనుమంత్ర 

పరమార్థం పరికించి

ఆద్యాత్మిక వెల్లువలో

పల్లవమై పయనించిన

తత్వమెరిగిన గురువులు

తనువనువనువూ నిండినది భారతం!

సంస్కృతీసంప్రదాయాల సెలయేరు 

వెల్లివిరిసిన నైతికత

పరిమళించిన మానవత్వానికి ప్రతీక భారతం!

ఖగోళ జ్యోతిష్య ఆయుర్వేదాది

సకలశాస్త్రాల నెలవు భారతం!


రాజశేఖర్ పచ్చిమట్ల

9676666353

Sunday, May 23, 2021

గద్దలనెలవులు (దావకాండ్లు)


కళ్లతో కనలేని 

నలుసంతపురుగు దాటికి

ఉస్తాదులు సుత విలవిలలాడుతుండ్రు

నేనన్నోన్ని నెత్తులపేనున్జేసిన

కరోనా కాటుకు వెరచి

పాణాలరిసేతుల వట్టుకొని

ప్రైవేటు దావకాండ్లకు వోతె

తెల్లగుడ్డల దాకుదార్లకు

జీతందప్ప జీవితాలు పట్టవు

మేకతోలు కప్పుకున్న పులుల తీరు

యాజమాన్యపు యమదూతలు

ఆసుపత్రుల కాసుపత్రులుజేసి

నిలిపేప్రాణానికి బదులు

నిలువుదోపిడి జేస్తుండ్రు

జీవంలేని తోలుతిత్తికి

ముక్కులమూతిల పైపులువెట్టి

జలగలై రోగిబంధువుల రక్తందాగి

సావుకబురు సల్లగజెప్పుడెగాదు

పైసలిచ్చెదాక పీనుగిస్తలేరు!

పాణదాతలు ధనదాహార్తులై

సెలిమలసొంటి చిన్నకుటుంబాల

నెర్రెలుగొట్టిపిత్తుండ్రు!


పీనుగుదగ్గర పీతిరిగద్దలతీరు

నల్గురైగుద్గురు నాల్గుదిక్కుల్జేరి

సమజుగాని బాషల సోచాయించుకొని

తోచిన మందులన్ని తోలుతిత్తిలనింపి

కట్టలన్ని కంపూటర్ల నింపుకొని

కాపాడలేకపోయినమని కల్లలాడుతుండ్రు!


వైద్యోనారాయణి హరి యని

ప్రాణదానంజేసె దాకుదార్లు

ఆసాములిచ్చే కాసులకాశపడి

గంగెద్దుతీరు ఆడుతుండ్రు

పాణబయాన్ని ఆసరజేసుకొని

మనుషులను చీకినబొక్కల్జేత్తుండ్రు!


Friday, May 21, 2021

కౌజుపిట్ట


పొట్టకుండ కింద

ఆకలిమంటవెటినట్టు కుతకుత ఉడుకంగ

గంజిల గట్కేసుకొని

పొంగుమీద నీళ్లుజల్లినట్టు 

కడుపుమంట జల్లారవెట్టుకోను

పాయిరంగ దాగి

సొలుక్కుంట సొలుక్కుంట

దొరల పొలాల్ల ఎట్టిజేసి ఎముకలగూడైన జాతిని


ఇనుము పోతవోసినట్టుండి

అలుముకుంటే అందని రాతికంబాలను

ఏన్గులెత్తలేని బారుకంబాలను

బొక్కల్లబలమంత బుజాలకుదెచ్చి

ఎగిసిపడే ఊపిరిని ఉప్పెనోలె ఎగజిమ్మి

వందలచేతిబలం మోకుతాడుజేసి

ఊరునడుమ బొందలగడ్డోలె

దొరగడీ నిలవెట్టి

పీనుగులై పొర్లాడుతున్న జాతిని


ఆడమగా పిల్లాజెల్లా

ముసలీముతకా అందరు

పొద్దుతిరుగుడు పువ్వోలె

కాయకట్టంజేసి కడుపుతీపు బాపుకోని

కడుపునిండ పిల్లలకు పాలుదాపతీరికలేక 

పుట్టెడు దుఃఖంతో బూదేయి పాల్జేసి

సలుపులు బాపుకొని శెమజేసే జాతిని


ఎంగిలిమెత్కుల కాశపడి

దొరజీకేసిన బొక్కలకు బమిసి

ఎన్కనిలవెట్టుకోంగనే 

ఎన్నెముకనుకోని బమవడి

జాతిగుణం దాసిపెట్టుకోని

పెద్దిర్కం మొకాన పుల్ముకోని

అమాయికుల వట్టుకచ్చి

గడీతంబాలకు గట్టి 

సందులేకుంట గొట్టి

చీకటిగదుల్ల అలమటించి

మనకు మనం జచ్చేటట్టు జేసె

దొరగులాంలకు

తనకడుపు నింపుటానికి

జాతిని తాకట్టువెట్టే

నకిలి కూతలను కౌజుపిట్టల

గొంతుపిసికి బొందవెట్టతందుకు

తెనెవూసిన కత్తోలే మాట్లాడి

పాణందీసే బద్మాసులకు

బడితెపూజ జేసెతందుకు

బుర్కలన్ని కలుస్తున్నయి!

ఎండిన కడ్పుల 

పేగులన్ని గల్సి ఉర్లువేనుతున్నయి!

Tuesday, May 11, 2021

గజల్

 వికసించే చంద్రునిలో చల్లని నీనవ్వున్నది

వినిపించే సవ్వడిలో తియ్యని నీపిలుపున్నది


వలపువాన కురియువేళ  చెలిజాబిలి నీవేగా

అలలుపొంగే నాహృదిలో వెచ్చని నీచెలిమున్నది


ఆకాశపుసరసు నడుమ ఆశలతామర నీవే

కదలాడెడు కనులవెనుక కమ్మని నీరూపున్నది


నీతొలకరిముద్దుకొరకు చెలగు చకోరము నేనే

తేలియాడు మబ్బులలో  తెల్లని నీమనసున్నది


నీవెచ్చని నిట్టూర్పులు తాకెను శేఖరు చెక్కిలి

నాగమ్యపు దారులలో వెయ్యని నీయడుగున్నది



Monday, May 10, 2021

మొక్క పద్యాలు

 ఆ.వె.

ప్రాణవాయుకొరకు ప్రాకులాడుటయేల

ధరణి మ్రానులన్ని నరికివేసి

చెట్లుబెంచిననది చెలగివిజృంభించు

వాయువీపుగట్టి మోయనేల?


ఆటగోరుబాలుడారీతి తెలిజెప్పె

పుఢమితపముబాప బుద్ధితోడ

అవనిజనులకంత ఆయుష్యమిచ్చేల

మొక్కనాటతొడిగె మోదమలర


ఆ.వె.

ప్రాణవాయులేక ప్రాణిలేదనెరింగి

పరివిధమ్ములుగను తరచి చూచి

వీపుమొద్దుమోయ విడ్డూర మగుననీ

మొక్కనాటపుఢమి మోకరిల్లె

కరోనా పద్యం

 ఆ.వె.

బతికియుంటెచాలు బలుసాకు దినవచ్చు

చవినిగోరిబయట జనుటవలదు

మూతిముక్కుమూయ ముందుబతుకుగల్గు

మాస్కుదీసినెడల మనుట కల్ల


రాజశేఖర్ పచ్చిమట్ల

Sunday, May 9, 2021

అమ్మ గేయం


అమ్మతనమె అమృతమై ఆయువుపోస్తున్నదీ

అమ్మతనమె అఖండమై యవనిని మోస్తున్నదీ

అమ్మతనం అంకురమై యవని నిలుపుతున్నది


మృగమైనా తనకూనల మురిపెముతో పెంచును

కాకైనా తనబిడ్డల కనురాగము పంచును


అమ్మసాటి ఈజగతిల అగుపించదు వెదికినా

అమ్మదనం జగతిలోన అమృతమే తెలుసునా


చక్రవాకమై నిత్యం తపిస్తుంది అమ్మతనం

తొలకరికై వేచివేచి కృశిస్తుంది అమ్మతనం


అమ్మతనమె ఈజగతిని  మోస్తున్నది వరాహమై

అమ్మతనమె అంబరాన

పూస్తున్నది హరివిల్లై


అమ్మప్రేమలేనిదే మనిషి ఉనికి లేదుగా

అమ్మమెప్పుపొందనీ మనిషిబతుకు దండుగా


అణువణువు తనకు అర్పించిన అమ్మఋణం తీరునా

బతుకంత దార వోసినా అమ్మఋణం తీరునా


అమ్మేగద అనురాగం అమ్మేగద మమకారం

అమ్మప్రేమ పొందడమే  మనజన్మకు సింగారం

Wednesday, May 5, 2021

అసలురంగు (గజల్ )


 ముసుగులన్ని తీసిచూడు అసలురంగు తెలుస్తుంది

మనసుతెరలు తీసిచూడు మనిషిరంగు తెలుస్తుంది


యవ్వనమది శాశ్వతమని గాలిలోన తేలిపోక

మలివయసులో మదనపడితె

వయసుపొంగు తెలుస్తుంది


తనునిండిన చీకటిలో తడుముకుంటు నడువనేల

చిరుదివ్వెలు వెలిగించిన పుఢమిరంగు తెలుస్తుంది


ఈర్షాద్వేషాలతోటి యొనగూరిన ఫలమదేమి

ప్రేమకిటికి తెరిచిచూడు

 మనసుపొంగు తెలుస్తుంది


నీకునీవు బంధీవై చీకటిగది నుండకుండ(నెలరాజును నిందించక)

వలపుతలుపు తెరిచిచూడు నింగిరంగు తెలుస్తుంది

Wednesday, April 28, 2021

ప్రకృతి ప్రక్షాలన

 ప్రకృతికి సమాంతర జీవనం 

పాతకాలపు అనాగరికులది

ప్రకృతికి ఎదురీదే జీవనం 

ఆధునికపు నాగరికులది

విశృంఖలాభివృద్ధిని తాళలేని

ప్రకృతి వికృతరూపం దాల్చడం

ఆత్మపరిశుద్ధతారంభమే!

మానవతప్పిదాల అపరిశుభ్రతకు 

కంపుగొడుతున్న ధరణిదేహసంస్కారం చేసుకుంటుందనీ

అహం నడ్డివిరుస్తుందని యెరుగని మనిషి చేస్తున్న

నానా భీభత్సానికి ప్రక్షాళన తప్పదు

వంగిన తుంగ నిలదొక్కుకున్నట్టు

నిక్కిన మ్రాను నిలవడలేదు

నిక్కిన మనిషి మెడలెలా వంచాలో ప్రకృతికి తెలుసు!


మానవసమూహంలో మనుగడ సాగించే నేటి బుద్ధిజీవి

సాటిమనిషిని చేరదీయలేని స్వార్థజీవి!

అడవుల్లో సంచరించిన నాటి ఆదిమానవుడు

కౄరజీవుల నడుమ తిరుగాడిన సాధుజీవి!

నింగీనేలా గాలీనీరూ నిప్పూ

అన్నీ దైవసమానం!

అలజడిలేని జీవనం!


అభివృద్ధిపేరట అంతరిక్షవిహారంచేసి

అడ్డులేదని  విర్రవీగిన మనిషిని

ఆత్మరక్షణపేరట గడపదాటకుండా 

నిలువరించింది ప్రకృతి!

అథఃపాతాల అంతులుచూసే మానవమేథను

ముక్కుమూయించి మూలనకూర్చోబెట్టింది ప్రకృతి!


 చావుపుట్టుకలు నీచేతిలోలేవు

పుట్టించిన వాడూ దేవుడే 

గిట్టించినవాడూ దేవుడే

అవసరాలకు స్తుతించిన నోరే

ఆపదలపుడు నిందిస్తుంది!

అంతా దైవమయం

గుర్తెరుగకపోవడం మనిషి అవివేకం!

అందినప్రతీ దానిపై తనదైన ముద్రవేసి 

సాధించిన ప్రగతి ఫలితమేమి?

సర్వజీవులకు అధిపతియై

మానవమేథస్సుతో సాధించిందేమి?

తినేతిండీ కల్తీ తాగేనీరు కల్తీ

మనసు కల్తీ మాటకల్తీ

చుట్టూన్న మనుషులు కల్తీ!


ప్రగతి మాటున విజ్ఞానస్వైర విహారంచేసి

విశుద్ధ ప్రకృతిపై మనిషి కుమ్మరించిన 

అశుద్ధతను కడిగి ఆత్మపరిశుద్ధి చేసుకోవడం ప్రకృతికి తెలుసు!

పంచభూతాల ఆత్మప్రక్షాళనలో

ఎంతటి వారైనా వంతపాడాల్సిందే!

పరుశుభ్రతకు పచ్చలతివాచీ పరిచి

ఆత్మీయంగ ఆహ్వానించాల్సిందే!

Tuesday, April 27, 2021

స్వేదపరిమళం


ఆ.వె.1


సృష్టికర్తలైన సుహృజ్జనులిలలో


కర్మగారమందు కష్టపడుచు


ఆకరమ్మిడేరు అపురూపవస్తుల


ప్రణతులిడునుతమకు అఖిలజగతి


ఆ.వె.2


చెమటచుక్కతోటి సిరులనిలకుచేర్చి


కండలుకరిగించి కాంతినింపి


సర్వమానవాళి సౌఖ్యమందించేరు


కరములెత్తి మొక్కు కార్మికులకు


రాజశేఖర్ పచ్చిమట్ల

గోపులాపూర్ 

జగిత్యాల

9676666353

rajapachimatla@gmail.com

కార్మికుల కళ

  ఆ.వె.1

సృష్టికర్తలైన సుహృజ్జనులిలలో

కర్మగారమందు కష్టపడుచు

ఆకరమ్మిడేరు అపురూపవస్తుల

ప్రణతులిడునుతమకు అఖిలజగతి

ఆ.వె.2

చెమటచుక్కతోటి సిరులుపండించేరు

కండలుకరిగించి కరుణతోడ

సర్వమానవాళి సౌఖ్యమందించేరు

కరములెత్తి మొక్కు కార్మికులకు

Wednesday, April 21, 2021

పూవులే ఆకులైనచెట్టు(పద్యం)

 అందమైయలరిన యాకులన్నిటిరాల్చి

ఆకుపచ్చశోభ నణచుకొంటు

విరులెయాకులయ్యి విరబూసి తనువెల్ల

కొత్తశోభవెలిగె కోరి తరులు

Monday, April 12, 2021

మబ్బుచాటు జాబిలి (ఉగాది)

రోజులు గడుస్తున్నయి 

నెలలు మారుతున్నయి

బతుకుతీరు మారుతలేదు

అయినా ప్రాకృతికమార్పులు ఆగుతలేవు

గ్రీష్మతాపంతో విరాగియై విలసిల్లిన పుఢమిపై

మన్మథలీలావిలాసమై మోడులన్ని చిగురించి విరబూసినయి

వసంతపురుషుని వలపించుటకు

ప్రకృతికాంత పచ్చకోక దాల్చినట్టు

నానాసూనసౌరభభరితమై వీస్తున్న పైరగాలికి పరవశించి

క్రొంజివురులు తావి మార్దవస్వరంతో

మధురగానమాలపిస్తున్న గండుకోయిలలు

తనువెల్ల పూతతో సింగారించుకున్న వేపలు

కలకంఠి కూతలు కిలకిలరావాలు

తొలికాంతికిరణాల వెలుగులో భువికి దిగివచ్చే ఉగాదికి

కరోనా చీకటి కమ్మి  కలవరపెడుతుంది

అమవసనిశి ఆవహించిన శార్వరి

కాంతిపుంజం గాంచకనే పలాయనం చిత్తగించింది

నడిసంద్రపు నావతీరున్న దిక్కుతోచని లోకాన్ని

అలలపై ఓలలాడించి దరిచేర్చుటకు

ప్లవనామ వత్సరం విప్లవోత్తుంగ తరంగమై వచ్చింది

కరోనా వికృతదంష్ట్రికల నూడబెరికి

మందగించిన మానవజీవితానికి జవసత్వాలందించి

ఆశలపల్లకిలో ఊరేగించి ఆనందమయ జీవనమందించి

జాతిప్రగతికి మార్గదర్శనమై నిలవాలి

తెలుగునేల తనువెల్ల కాంతులతో తళుకులీనాలి

ప్లవనామవత్సర ఆనంద వీచికలు లోకమంతా కలియవీచాలి!



Sunday, April 11, 2021

గజల్ -1

 ఆజాబిలి నింగిజారి యిలతలపై చేరెనేమొ

తామరాకు ఆచంద్రుని దళఛత్రము పట్టెనేమొ


తానడిచిన పథమునల్ల వెన్నెలవన్నెలు పులుముతు

భువిచీకటి తరిమికొట్ట వెలుగు తెచ్చెనేమో


పుఢమియెదల దాగివున్న దివ్వెలన్ని వెలిగించగ

తనకన్నుల మెరుపుతీగె లరువు యిచ్చెనేమో


మోడుబారి ముడుచుకున్న మదిప్రకృతి మనసువిరియ

చిరుజల్లుల చంద్రికలను యిలకు దించెనేమో


ఆచల్లని చూపులలలు యెదగోడలు తడిపేలా

నులివెచ్చని సమీరాల వలపు  విచ్చెనేమో

Friday, April 9, 2021

ఉషస్సు కొరవడిన ఉగాది

ఉగాది కవితల పోటీకి (శార్వరినామసంవత్సర ఉగాది కవిత)

మావిచిగురుల సందులోంచి
వినచ్చే కోయిలకూతలతో
వికారఫలితాల పరధ్యానంలోంచి  భయటపపడి
నన్నునేను తడుముకొని
కళ్లునలుసుకొని ఆశగ వెదికా
యెదతలుపులు తెరచి ఆబగ యెదురుచూసా
పుఢమి పొత్తిల్లు వీడి పైకెగబాకుతున్న
బుడిబుడిఅడుగుల నూత్నకాంతిని
ఒళ్లుజలదరించేంత భయపెట్టింది
తెరలుతెరలుగ నేలరాలుతున్న చీకటి!


మావిడాకులు  చెట్లను వీడలేదు
కోయిలల గొంతుకు వంతపాడలేదు
షడ్రుచులపచ్చడి గొంతుదిగలేదు
పంచాంగశ్రవణం మనసువట్టలేదు
అయినా సూర్యోదయకాంతి కళ్లుగప్పి
కటికచీకటితానై శార్వరి రానేవచ్చింది
ఇళ్లముంగిళ్లు తెరవనెలేదు
తనివిదీర కళ్లాపిజల్లనెలేదు
మామిడితోరణాల మాటేలేదు
నలుగురు మనుషులు గలువనెలేదు
పాతజ్ఞాపకాలను మసిబూసి
కొత్తచీకటి దరజేరింది కరోనాయై
ఈచీకటితెరలు వీడేదెన్నడో?
ఉగాది ఉషస్సులు ఉబికేదెన్నడో?

వసంతంలో గండుకోయిల
గానాలాపనను వింటూన్న లోకానికి
(శార్వరి) రూపమావిర్భభవంచి
కరోనాయై కలవరపెట్టింది
కటికచీకటి కోరల్లోంచి మెల్లగా తొంగిచూసిన లోకాన్ని
ప్లవనామ వత్సరం పలుకరించింది
నడిసంద్రపు నరుని బతుకు 
దరిచేర్చుటకు తెప్పలను కుప్పలుగ జేసుకొని
ఇగనన్న ఉత్సవాలకు ఉత్సాహం తోడైతదో
గతకాలపు శని చీకటితీరీ మటుమాయమైతదో
మనుషులంతా గలిసి పండుగ జేసుకుంటరో
ఈయెడబాటుకు తెరబడుతదో
యెదురు సూడాలె!

ఈ నాకవిత ఇదివరకెక్కడ ప్రచురించబడలేదు.

        రాజశేఖర్ పచ్చిమట్ల
        గోపులాపూర్
        జగిత్యాల
        96766666353

నైరాశ్యం(గజల్ )

 చీకటినే దుప్పటిగా కప్పుకుంది హృదియెందుకో

కలలనేటి విరులకోటి విచ్చుకుంది మదియెందుకో


తెలివాకిట రవికరములు గిలిగింతలు పెడుతున్నా

జ్ఞాపకాల పాన్పుపైన పడుకొనుంది తనువెందుకొ


చెలికూజిత స్వరములేక మూగదైన యెదవీణియ

అలుపులేని మగతనిదుర నలుముకుంది హృదియెందుకొ


మిథునమయ్యి  యలరించిన క్రౌంఛమంటి కనుదోయిని

తనురాలిన ఆగతమ్ము పులుముకుంది భవితెందుకొ


నందనమై వలపులొలుకు రాశేఖరు మదిగదిలో

నిశిరాతిరి తిమిరమెంతొ పరుచుకొంది భావెందుకో



Thursday, April 8, 2021

తుషార బిందువులు

 బాల్యపు మధుర క్షణాలెన్నో 

దోసిట ముత్యాలై  దొర్లుతున్నవి


కాలగతిలో గడిచిన మరువలేని సంఘటనలెన్నో 

మదినమెదిలి కన్నీరు వర్షిస్తున్నవి


ఆనందతీరాల గవ్వలలో దాగి 

ఓలలాడిన అపురూప క్షణాలెన్నో  

మేలిమి ముత్యాలై యెదసూరున జారుతున్నవి


కరిగిన కాలపు చెరగని మరకలెన్నో

మంచుబిందువులై తట్టిలెపుతున్నవి


చీకటికొమ్మకు చిక్కిన చుక్కల్లా

చిన్నచిన్న ఆశలు బతుకుదారి చూపుతున్నవి


నాటకం ముగిసి దీపమై వెలుగుతున్నపుడు

మలుపులన్ని కొమ్మనవేలాడి రాలుతున్న తుషారములై 

మదిని ఆర్ద్రంగా మారుస్తున్నవి

Tuesday, April 6, 2021

మధురస్మృతులు(గజల్)

 

 తీయనైన జ్ఞాపకాల వెల్లువనయి విరిసాను

చెలిజాబిలి వెన్నెలలో తడిసి నేను మురిసాను


చిరుప్రాయపు చిలిపిపనులు గిలిగింతలు పెడుతుంటే

మోయలేని భారంతో పండుముదిమి మురిసాను


వాగుపొంగు వయసులోన విరబూసిన వసంతాలె

అలసిసొలసి అరుగువేళ దౌడుతలచి మురిసాను


బిగితప్పిన తనుముసిరిన వణుకుతున్న కడదశలో

కాపుదశలొ తులతూగిన తళుకుతలచి మురిసాను


ఋతురాజము వసంతమని కవిశేఖరు కామించిన

షడ్తుతువుల సరసతను పిలిచివలచి మురిసాను

రామధీక్షా పరాయణుడు

 సీసం:1

 రోమరోమమ్మునా రామనామముదాల్చి

భక్తితో కొనియాడు భక్తుడెవరు?


వానర మ్ములలోన వాసియై వెలుగొంది

సవ్యసాచిగవెల్గు సచివుడెవడు?


రామదుఃఖముబాప రామజాడవెదుక

సంద్రమ్ము దాటిన సాహసెవడు?


సౌమిత్రి రక్షింప సంజీవినినిదెచ్చి

వైధేయతనుచాటు వినయుడెవడు?


ఎవరు బాపె రామ డెందపు తాపమ్ము

యెవరు సీత జాడ వెదికి తెచ్చె

ఎవరు చూడ బనుప వేగిరమ్మునజని

ఎవరు కాల్చి వచ్చె లంకనగరి


సీసం: 2

కృష్ణవాంఛనుదీర్చ కురుక్షేత్ర యుద్ధాన

అర్జున ధ్వజముపై అంకురించె


రథశూన్యుడవంటు రామున్ని తులనాడ

రామరథమయితా రణముజొచ్చె


సీతమ్మ నుదుటిపై సింధూర మునుజూచి

తనువెల్ల దాల్చిన దాసవరుడు


అభయమొసగినట్టి యాయాతి రక్షింప

ప్రభువుతో పోరిన భక్తవరుడు


కష్టకాలమందు గాచె సుగ్రీవున్ని

శనికి దాపునిచ్చి శరణు గాచె

రామరామయనుచు రణమందు తానిల్చి

అస్త్ర శస్త్ర ములను అణచె హనుమ

Tuesday, March 30, 2021

గురుస్తుతి పద్యం

 సంస్కృతాంధ్రములను సాంతమ్ము నెరుగుచూ

జోడుగుర్రపు బండి జోరుగలిగి

సాహితీసృజనలొ సాటిలేని ఘనులు

భేషయిన గురుండు బేతవోలు


పచ్చిమట్ల రాజశేఖర్

పల్లెపాట

 సిన్ననాటి పల్లెబతుకు సితికిపాయెరా

పల్లెలన్ని ముల్లెసదిరి వలసవోయెరా


పచ్చనిపైరులనడుమ వెచ్చగ వొదిగిన ఊరు

పాడిపంట గొడ్డుగోద లమరి వెలిసినవూరు

కపటమెరుగని మనుషుల కంచుకోటవూరు

అభివృద్ధను పేరుతోటి ఆగమాయె జూడు


వాగులువంకలువొర్లి సెర్వులల్లమల్గవడితె

నిండుగర్భినోలె సెర్వు నిగనిగలాడేది ఉరు

ఆపలేక సెరువు అలుగుదుంకంగా

మత్తళ్లు దుంకంగ  మనసుపొంగేది


Sunday, March 28, 2021

పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట శతకం



గణేశస్తుతి

విఘ్న ములను బాపు విఘ్నేశు నీవంచు
శతక మునొన రించ చెంత కొస్తి
సంక టముల చింత  సాంతము తొలిగేల
దీవెనొసగు మయ్య దేవ దేవ

మోహ రూపు తోడ మోదక హస్తుడై
ఆది దైవ మయ్యె నవనియందు
విమల పద్య దార వెల్లువై సాగేల
వరము నొసగు మయ్య వారి జాక్ష

ఒంటిదంతదేవ ఉల్లమందుననిల్చి
సరళభావదార సాగనిమ్ము
పండితుడనుగాను పసిబాలకుడనేను
తప్పుదొర్లకుండ దాపునిల్వు


వాణీస్తుతి
విమల వస్త్రము దాల్చిన విబుధకోటి
కమలపీఠము నెక్కిన కరుణమూర్తి
వీణ ధరియించి జనులవి వేకపరుచు
వాణి! నీకు నే నొ రింతు వందనమ్ము .

నీదు కరుణ గల్గ మధురభా వములొల్కు
నీదు కరుణ గల్గ నేమమొందు
నీదు కరణ గల్గ నిక్కంపు పలుకబ్బు
నీదు కరుణ గల్గ నిలుతుమమ్మ

లక్ష్మిస్తుతి

నిత్యసంతుష్టులై నిగనిగలాడేటి
సంపన్నులనువిడ్చి సంయమమున

ధనవంతులుగనిల తలలునింగికియెత్తి
గర్వహితులబాసి కదము దొక్కి

ఐశ్వర్యములతోడ అలరారుతుండేటి
విలసిత మ్మొనరించు విభులవిడిచి

స్వర్గభూయిష్టమై సరసాలనిలయమౌ
కూబరులకొలువు కూటమొదిలి

నీదురాక కొరకు నిత్యతపముజేయు
వాని కరుణ జూడు వారిజాక్షి
ధనమదులను వీడి దారిద్ర్యదారుల
కదిలిరావె తల్లి కమలపీఠి

శివస్తుతి
ఆ.వె.
వెండకొండపైన వెలసిన ఓదేవ!
దండమిడెదనన్ను దయను బ్రోవు
నిన్ను నమ్మి నేను పెన్నుచేబూనితి
తొణకకుండనడుపి తోడుగుండు

నారసింహ స్తుతి
కొలదిబుద్దిగల్గ కౌతూహకముతోడ
పద్యములను రాయ పాటుపడితి
ధర్మపురమునందు దైవమై వెలసిన
నారసింహనన్ను నడుపుమయ్య


గురుస్తుతి:

అక్షరముల తోడ పదముల్లగజేసి
పదము పదము పేర్చి పద్యమల్లి
ప్రజల మన్ననంద పథముగూర్చినట్టి
గురుల పాద ములకు విరులమాల


1.
 ఆక లెరుగ నోరి కన్నంబు వెట్టినా
ధనము గల్గు వాన్కి దానమొసగ
వార్థి నికురి సేటి వర్షమ్ము తీరగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

2.
సాహ సమున గల్గు సౌఖ్యమిం చుకెగాని
ఓర్మి నొందు సౌఖ్య ముడుగిపోదు
సహన శీలి కన్న సాహసి లలొలేడు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

3.
సత్వ మొంది నంత సకలసి ద్ధిగలుగు
బలము గలిగి నంత ఫలము గల్గు
మనిషి సత్వ ముడుగ మాటజె ల్లుటకల్ల
ప్రాకు లాట వలదు ప్రాణి కోటి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

4.
కత్తి వట్టి నోరు కత్తివాటుకుబోవు
కలము వట్టి నోరు ఘనత జెందు
కత్తి దార కన్న కలము దా రయెమిన్న
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

5.
దుష్ట మైత్రి వలన దుర్గతు లుగలుగు
మైత్రి తోడ మంచి  బతుకు దొరుకు
కౌరవులను గూడి కర్ణుడు చెడిలేేద
అర్జునుండు వెలిగె అచ్యు తునితొ
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

6.
మాట వలన పెరుగు మమతలు బంధాలు
మాట వలన మనకు చేటు గలుగు
మనషు లాచి తూచి మాటలాడవలెను
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

7.
మాట మనిషి లోని మాలిన్య మునుతుంచు
మాట మనుషు లందు మమత బెంచు
మాట వలనె మనకు మర్యాధ ప్రాప్తించు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

8.
మాట మధుర మైన మంచి మిత్రుల నిచ్చు
మాట కఠిన మైన మనసు విరుచు
మాట శక్తి దెలిసి మసలుకున్నమేలు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

9.
మాటవలన మనిషి మాన్యుడయివెలుగు
మనిషి విలువ పెరుగు మాట వలన
మనిషి నుదుటి రాత మార్చేది మాటలే
పచ్చిమట్లమాట తసిడిమూట

10.
ఆ:తెలుగు వాడినెపుడు తేలిగ్గ జూడకు
పొరుగు వానికెపుడు పాలిపోడు
తాను ఘనుడె జూడు తనదైన తెన్నున
పచ్చిమట్ల మాట పసిది మూట

11.
ఆ: కాన వెదురు జూద కర్రలాగుండును
వేణు గన మదియె వెలువరించు
పరమ వెర్రి వాడు పండితుడగునురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట
12.
ఆ.వె.
అహము దుస్తులయ్యి తనువునంటినవేళ
అవని జనుల కంత వైరులగును
అహము తొలగె నేని ఆత్మీయు లగుదురు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

13.
ఆ: విద్య వలన గల్గు విజ్ఞానమధికంబు
దాని సాటిరదు ధనము యెపుడు
వెలుగు రేయిరాజు వెన్నెల నిడుగా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

14.
ఆ: దాచి యుంచ బెరుగు ధనము రాసులుగా
పంచు చుండ బెరుగు ప్రతిభ ధనము
తోడు చుండ సెలిమ తిరిగి నిండునురా
పచ్చిమట్ల మట పసిడి మూట

15.
 ఆడువారి మనసు అద్దమ్ము నిలలోన
విరిచి అతుక బూన వెర్రి తనము
తెలిసి మసలు వాడె తెలివి పరుండురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

16.
మనిషి గుణము చేత మాహోన్న తుండగు
కలిమి బలిమి చేత నగుట కల్ల
ఎనుము బలిసి నంత ఏనుగె ట్లవునురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

17.
మనసు లేక పుడమి మనిషి బ్రతుకదేల
సహన శీలి గాక సాధ్వి యేల
శ్వాస లేని తనువు సాధించి నదియేమి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

18.
తరిగి పోవు వయసు కరుగుకా లమ్మిల
సమసిపోవు సకల సంప దలవి
మనల వెంట నంటు మంచి కర్మలెగాక
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

19.
ఊర చెరువు జూడ నున్నకా డనెయుండు
చేరు గమ్య ములను బారు వాగు
చేతనత్వమున్న చేకూరు ఫలితముల్
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

20.
కాయ ముపయి దెబ్బ కాలమ్ము తోమాయు
మదిని గ్రుచ్చు మాట మాసి పోదు
వాటు కన్న మిగుల మాటలే బాధించు
పచ్చిమట్ల మాట పసిడిమూట

21.
మనిషి గుణము చేత మాహోన్న తుండగు
కలిమి బలిమి చేత నగుట కల్ల
ఎనుము బలిసి నంత ఏనుగె ట్లవునురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

22.
అహమె నరుని సాంత మంత మొందించును
చెట్టు మొదలు జెరచు చెదలు తీరు
అహము వీడి వినయ మలవర్చు కొనమేలు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

23.
కాగ డాల తోటి కాంతిబొం దగవచ్చు
కాగ డాల సృష్టి గాల్చ వచ్చు
మంచి తలపు లోనె మనుగడుం దనెరుంగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

24.
తల్లిదండ్రి తోటి తగవు లాడవలదు
పాద సేవ జేసి ప్రణతు లొసగు
తల్లిదండ్రి మనకు దైవసమానులు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

25.
దాన గుణము చేత దరిజేరు జనులెల్ల
చేర దీయ కున్న దూర మగును
చెట్టు నీడ జేరి(పసులు) సేదదీ రినయట్లు
పచ్చిమట్లమాట పసిడి మూట

26.
అశ వలన మనిషి ఆయాస పడుగాకభ
తృప్తి నొంద లేడు తృష్ణ వలన
స్వర్గ సుఖము నొందు సంతృప్తి గల్గినన్
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

27.
మంచి వారి చెలిమి మర్యాద బెంచును
చెడ్డ వారి చెలిమి చేటు తెచ్చు
చెలిమి వలన గలుగు ఫలములీ లాగుండు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

28.
అల్పు నిపను లన్ని ఆడంబ రంగుండు
గొప్పవారి పనులు గుప్త ఫలము
మహిని సత్పురుషులు మహిమల ట్లుండురా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

29.
కోప మునను జనులు గోల్పోవు సాంతమ్ము
సర్వ సిద్ది గలుగు శాంతి తోడ
మానవాలి కంత మకుటమే సహనమ్ము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

30.
నవ్వు విరియు మోము నరులుమె చ్చుటెగాదు
నవ్వు మోము మెచ్చు నార యణుడు
చిరునగవులె మోము చిరకాల పందమ్ము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

31.
జ్ఞాన మెంత యున్న గానియీ జనులకు
ముక్తి కలుగ బోదు భక్తి లేక
ముక్తి నొందు గోర భక్తియే మార్గమ్ము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

32.
దప్పి గొనిన వేళ దాహార్తినిన్ దీర్చి
ప్రేమ తోడ ముష్టి వెట్టువారు
దాత లైనిలుతురు ధరణిలో వెయ్యేండ్లు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

33.
తల్లి దండ్రి మనకు దైవమ నియెరుగు
పాద సేవ జేసి ప్రాప్తి బొందు
అమ్మ నాన్న మించు ఆత్మీయు లింకేరి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

34.
దప్పి గొనిన వేళ దవ్వట మదియేల
ఆక లైన వేళ వంటలేల
ముందు చూపు గలుగ మోదమొం దగలము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

35.
వెలుగులున్న మనల వేవుర నసరించు
చీక టింట నుండ చేర రారు
ధనము జూసి బంధు జనమునీ దరిజేరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

36.
కొలది మాట లాడ కోరివి నియెదరు
అతిగ వాగు వార పరిహ రింత్రు
మితపుభాషనమున మెప్పుపొం దగలరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

37.
గెలపు కొరకు తపన గెలువగలననెడు
సంప్ర సాద నిత్య సాధ నమను
కారణాలు మూడు కార్యసా ధనముకు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

38.
తరువు బెరుగు నిలలొ తనకు తానులతలు
తరుల సిగలు బాకి తళుకు లీను
ఆత్మ శక్తి నెదుగ కానరా దుఅహము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

39.
అనువుగానిచోట అణిగియుండవలెను
అదును జూసి పావు కదుపవలెను
శక్తికన్నమిగుల యుక్తి ప్రధానంబు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

40.
పండుటాకురాల పల్లవ మ్ములునవ్వు
పండు ముసలి జూచి పాప నవ్వు
ఎడ్ల వెంటె బండి నడుచున నియెరుగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

41.
అప్పు లధిక మైన ఆనంద నాశము
అప్పు గౌర వమ్ము లార గించు
అప్పులేని వార లదృష్ట వంతులు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

42.
పసిడినెంత కాల్చి వంకర్లు తిప్పినా
దాని విలువ యెపుడు తగ్గబోదు
మానవత్వమున్న మనిషివి లువలాగ
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

43.
మాట విలువ బెంచు మమకార మున్ బంచు
మంచి గతులు వడయు మాట వలన
మాట తీరు కొలది మర్యాద ప్రాప్తించు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

44.
నిరత కష్ట కడలి నీదుచుం డెడువాడు
దినది నమ్ము మిగుల తేజ మొందు
వహ్ని గాల్చు పసిడి వన్నెలొ లికినట్లు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

45.
దరువులేని పాట చెరువులేనిదియూరు
అరుగులేని కొంప నలవి గాదు
గురువు లేని విద్య గుర్తింపు నొందునా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

46
అంధు లైన యట్టి అజ్ఞానులంతకు
అంజ నమును బూసి కనులు తెరిచి
భావి జీవ నంపు పథముదీ ర్చుగురువు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

47.
అప్పు మనుష జాతి ముప్పుజే యుటెగాదు
అప్పు మనల గాల్చు నిప్పు వలెను
మగడు తాను అప్పు మగవార లకునెల్ల
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

48.
చీమ చిన్నదైన చిట్టిచే తులతోడ
భువనమెత్తజూసె బుద్ది తోడ
చిట్టి చీమ కున్న చేవమనిషికేది?
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

49.
భార మెంచి తాను భయపడ కనిలిచి
గంగను తలదాల్చి అవని కంపె
భర్గు మించి నజన బాంధవు లుగలరే
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

50.
పొట్ట కూటి కొరకు పొర్లాడు బతుకులో
మాన వతను తాను మరచి నాడు
మనసు లేని వాడు మనుజుడె ట్లౌనురా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

51
తరిగి పోవు వయసు కరుగుకా లమ్మిల
సమసిపోవు సకల సంప దలవి
మనల వెంట నంటు మంచి కర్మలెగాక
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

52.
నీరు తగల గానె నిద్రలున్న విత్తులు
చలన శీలి యగుచు అంకురించు
జ్ఞాన మెందు టాది యజ్ఞాన ముదొలంగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

53.
సిరులు లేని వారి నీసడిం చుజనులు
సిరులు కూడ బెట్టి నీర్ష్య చెందు
ఏమి జేసి నప్రజ లేడ్పుమా నరుగదా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

54.
అవని పైవెలసిన అన్ని జీవమ్ములు
ఆయు క్రమము కొలది అంతరించు
కవి రవులిరువురిల కలకాల ముందురు
పచ్చిమట్లమాట పసిడి మూట

55.
మనిషి యెదుట నొకటి మనిషివె న్కనొకటి
మనసులోన నొకటి మాట యొకటి
మూర్ఖ మతికి నిట్లు మూతులు రెండుండు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

56.
అంత మెపుడు లేదు మనిషికో రికలకు
తీర్చు కొలది వచ్చు తిరము గాను
నిత్య నూత నముగ నియతిభా నునితీరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

57.
పొట్ట కూటి కొరకు పొర్లాడు బతుకులో
మాన వతను తాను మరచి నాడు
మనసు లేని వాడు మనుజుడె ట్లౌనురా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

58.
అగ్ని నార్పు టకును సలిలంబు గాకుండ
యుత్త మంబు  నైన దుర్వి గలదె
కోప మార్పు టకును ఓర్పుమిం చినదేమి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

59.
ఊర చెరువు జూడ నున్నకా డనెయుండు
చేరు గమ్య ములను బారు వాగు
చేతనత్వమున్న చేకూరు ఫలితముల్
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

60.
అవని పైవెలసిన అన్ని జీవమ్ములు
ఆయు క్రమము కొలది అంతరించు
కవి రవులిరువురిల కలకాల ముందురు
పచ్చిమట్లమాట పసిడి మూట

61.
సాహ సమున గల్గు సౌఖ్యమిం చుకెగాని
ఓర్మి గల్గు సౌఖ్య ముడుగ వశమె
సహన శీలి కన్న సాహసిం కనులేడు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

62.
సత్వ మొంది నంత సకలసి ద్ధిగలుగు
బలము గలిగి నంత ఫలము గల్గు
మనిషి సత్వ ముడుగ మాటజె ల్లుటకల్ల
ప్రాకు లాట వలదు ప్రాణి కోటి
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

64.
దుష్ట మైత్రి వలన దుర్గతు లుకలుగు
మైత్రి తోడ మంచి  బతుకు దొరుకు
కౌరవులను గూడి కర్ణుడు చెడిపోయె
అర్జునుండు వెలిగె అచ్యు తునితొ
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

65.
సుతులుగల్గు వారు గతులవడ్తురుగాని   
సుతులు లేని యెడల గతులులేవు   
సుతులగతుల నవని స్రుష్టించినదెవరో  
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

66.
సంప దెంతొ యుండి సంతృప్తి లేకున్న
నరక ప్రాయ మౌను  నరుని బ్రతుకు
సంపద లవి యేవి సంతృప్తి నిన్మించి
పచ్చిమట్ల మాట పసిడిమూట

67.
సిరులు లేని వారి నీసడిం చుజనులు
సిరులు కూడ బెట్టి నీర్ష్య చెందు
ఏమి జేసి నప్రజ లేడ్పుమా నరుగదా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

68.
అవని పైవెలసిన అన్ని జీవమ్ములు
ఆయు క్రమము కొలది అంతరించు
కవి రవులిరువురిల కలకాల ముందురు
పచ్చిమట్లమాట పసిడి మూట

69.
లతి యలతి తెలుగు పలుకులన్నిటినేరి
కవితలల్లినట్టి కవుల ఘనులు
వారి వలనె తెలుగు వర్ధిల్లుచున్నది
పచ్చిమట్ల మాట పసిడిమూట

70.
ధనము యెంత వున్న దానంబు సేయకా
దాచి యుంచు వాడు దాతగాడు
విద్య కలిగి యుంటె విద్వాంసుడవడురా
పచ్చిమట్ల మాట పసిడి మూట

71.
ఎదుటివారిమనసు నెగులువెట్టగరాదు  
ఈప్సితమ్ము దెలిసి మెలగవలయు  
పరుల తృప్తి బరుచ పరతత్వ మందును
పచ్చిమట్ల మాట పసిడిమూట

72.
చీమ పగలుగుట్టి చీకాకు కలిగించు 
దోమ రేయిగుట్టి దురదలేపు 
భార్య గుట్టుచుండు పగలురేయనకుండ 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట 

73.
కలిమిగల్గునాడు కులముగల్గునుగాని
కలిమిలేనియెడల కులములేదు
తావిలేనిపూల తలదాల్చరెవ్వరు 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట  

74.
కోపమడచనేని గొప్పకీర్తి గలుగు 
కొపముడుగినమది కుదుటపడును 
పాముకూసమిడిచి ప్రశాంతతనొందు  
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట  

75.
సత్పురుషుల పొత్తు సచ్చీలమొనగూర్చు
సకలజనులుమెచ్చు సౌఖ్యమిచ్చు
పాలుదేనెగలువ పదిమంది మెచ్చుదురు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

76.
నీరుపాలుగలిసి యేరులయ్యినతీరు
మంచిచెడులు రెండు మహిని గలవు
హంసలోలె జనులు అరసిగ్రోలగవలెను
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

77.
కారునలుపురంగు గానచ్చు కోకిల
గొంతువినిన మనసు గంతులేయు
నలుపుమీద గెలుపునందించునదిమాట
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

78.
కాకి కోకిలములు కారున్నల్లగనుండు
పలుకుచేత వని ప్రతిభదెలియు
వన్నెకన్న మిగుల వాసియౌ గుణములు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

79.
అధికులధరిజేరి అందలమ్ములనెక్కి
అలతిజేయవలదు సాటిజనుల
సూదిజేసెడుపని సురకత్తి జేయునా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

80.
ప్రజలుజేసినట్టి  పాపపుణ్యఫలము
వేగనరుగుచుండు వెంటనంటి
ఎడ్లవెంట ముడ్లు  వేళ్ళవెంబడిచాళ్ళు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

81.
నిండుకుండలెపుడు నిలకడగానుండు
నీరువెలతి కుండ దొరలుచుండు
అవని యధికుదల్పు డారీతినుందురు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

82.
పక్షులాకసమున పయనించు మార్గమ్ము
నీటిలోన మీనమీదు ద్రోవ
జ్ఞానిమార్గమోలె  అజ్ఞాతమైయుండు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

83.
సిరులులేని వారలనీసడించు జనులు 
సిరులుగూడబెట్టి నీర్షజెందు 
ఎమిజెసిన జనులేడ్పుమానరుగద 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

84.
వీహరించు నరుడు విహగమై గగనాన 
నీటిలోన యీదుచేపలాగ 
మనిషిలాగ ధరణి మనలేడు మనలేడు
 పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

85.
రాతి విగ్రహంలను ప్రీతితో సేవించు    
పూలుఫలములొసగి పూజసేయు 
సాటిమనిషియెడల పాటిదప్పిరిగదా  
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

86.
ఎవరితరముగాదు యినుమునాశముజేయ  
తుప్పువలనెయినుము ముప్పునొందు 
నరులయహమెతమను నాశనమ్మొనరించు  
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

87.
ఎదుగుకొలది యిడుములెక్కువౌ జగతిలొ 
యెవరితరము గాదు నిలువరించ 
మంచుకొండగూడ మండుటెండలమాడు 
 పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

88.
గుడియుగల్గెనేని గురుతరమౌభక్తి 
బడియుగల్గెనేని భవిత దక్కు 
చెరువులున్నయూర కరువేల దరిజేరు
 పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

89.
అలతియలతి పలుకులన్నిటినేరి
కవితలల్లినట్టి కవులుఘనులు 
వారివలెనె తెల్గు వర్ధిల్లుచుండును  
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

90.
ధనమదెంతగల్గ దానంఉ సేయక 
దాచియుంచువాడు దాతగాడు
విద్యబంచనోడు(కుండ) విద్వాంసుడవ్వడు 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

91.
ఆడువారి మనము యద్దమ్మువలెనుండు
విరిచియతుకబూన వెర్రితనము 
మగువ మనసుదెలిసి మసలువాడె మనిషి      
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

92.
చంద్రుడెవరికొరకు జగతి వెన్నెలబంచు 
అభ్రమెవరికొరకు యంభువిచ్చు
సత్పురుషులొసంగు స్వార్థమించుకలేక 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

93.
ధనమునాశ విడిచి దాతలౌదురుజనుల్ 
మోహమిడిచినంత మోక్షమొందు 
స్వార్థ చింతనవీడ సత్పుర్షులౌదురు 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

94.
సుద్దుజెప్పదమతి సులభకార్యముగాని
ఆచరించనదియె కష్టతరము
చెప్పువారు దాని జేసిచూపినమేలు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

95.
ఆశయమ్ము కొరకు అహమురాత్రులనక
పట్టుబట్టి పాటుపడగవలెను
ఆశయమ్ముదీర ఆత్మతృప్తిగలుగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

96.
అవసరమ్మునెరిగి యాదుకొననివాడు
ఆస్తిపరుడయినను నాస్తిఫలము
ఆకలణచలేని ఐశ్వర్యమదియేల
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

97.
మనసు మెచ్చెనంటు మంచిచెడులురెండు
ఆచరించుటెల్ల సబబుగాదు
ఆచరించువేల తరచి చూసినమేలు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

98.
పాపహరణజేయ పయనించుగంగమ్మ
పతనమయ్యితినని బధపడదు
జగతి శుభముగూర్చు జనవర్తనమిటుల
 పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

99.
నిరుపయోగమౌను నిండు సంద్రపునీరు
ఊరబావినీరు దూపదీర్చు
సంపదుండినంత సద్భుద్దులుండునా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

100.
మంచి గునముచేత మాన్యులౌదురుగాని
వేషధారణమున విలువరాదు
చీరమారినంత శీలమ్ముమారునా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

101.
పరుల దోషములను పలుమారు లెక్కించు
ఖలుడు తనదు తప్పు గాంచలేడు
గుర్తెరుగడు నలుపు గురివినంద గింజోలె
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

102.
పాతళముని గంగ పైకి తీయగవచ్చు
లెక్కపెట్టవచ్చు చుక్కలన్ని
మగువమదిని గెలువ మగనితరముగాదు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

103.
ముళ్ళమీద నడిచి వెళ్ళవచ్చునుగాక
పదునుకత్తినదిమి పట్టవచ్చు 
ఖలుని చిత్తమార్చ కాదెవ్వరితరము
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

104.
స్వాభమున జనులు సర్వాధిపతియౌను
గద్దెనెక్కరాదు పెద్దరికము
కాకి శిఖరమెక్కి గరుడుగానేరదు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

105.
ధనముతోడ కడు ధాన్య రాశుల్యున్న
మణులగిరులు ఆలమందలున్న
సకలశూన్యములగు సద్భుద్ధిలేకున్న
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

106.
నింగి వెలుగులీను సింగిడి విరబూసి
రంగవల్లితోడ ముంగిలెలుగు
ఆడపిల్లలుండ ఆలయమ్మువెలుగు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

107.
కండబలముజూసి గర్వపడగరాదు
సిరులుజూసిపొంగి పొరలరాదు
కలిమి బలములనెవి గావుశాశ్వతములు 
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

108.
పెంచినట్టి తరులు పంచియిచ్చునునీడ
పాడియావుబెంచ పాలనిచ్చు
తనరిపుత్రులబెంచ తానేమియిచ్చురా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

109.
ధనముద్రవ్యములవి ధరనశాశ్వతమని
యెరుగలేడునరుడు యరుగువరకు
చిన్నకిటుకుదెలువ చిరకీర్తులందేరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

110.
బ్రతికియున్ననాటి పాపపుణ్యఫలము
మరణప్రాప్తిపిదప వరములగును
అదియెరుగని నరులు అధ్వాహ్నమౌతుంద్రు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

111.
ఆలు చదువుకున్న ఆలయమ్మువెలుగు
ఆడవారుచదువ నవనివెలుగు
దీపమున్నయింట చీకటేలుండురా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట 

112.
తరులగాచు ఫలము తానందరికిబంచు
ఊటబావినీరు యూరకిచ్చు
విద్యజగతిబంచు విద్వాంసుడాతీరు 
(గురులు విద్యబంచు వరశిష్యులంతకు)
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

113.
ఒక్కమొక్క కోటిమొక్కల మొలిపించు
దివ్వెతోటి కోటిదివ్వెలెలుగు
సంఘమంతదీర్చు సత్పురుషుడీతీరు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

114.
అగ్గిపుల్లచేత అంధకారముబాయు
అగ్గిపుల్లచేతె యవనిగాలు 
అగ్గిపుల్లతీరు శాస్త్రముపకరించు
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

115.
చావుఫుట్టువులిల సాధారణమనక
బంధనముల జనులు బ్రతుకుతుండ్రు
మోహమొకటివీడ మోక్షమ్ము ప్రాప్తించు  
116.
అహమువిడిచినంత యధికార మబ్బును
వినయమార్గమందు విజయమబ్బు
సహన మొక్కటుండ సర్వమబ్బునుగదా
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

కాంతి గలిగినేళ గన్పట్టు తనుఛాయ
వెలుగు సమసి పోవ మలిగి పోవు
అక్కెరున్నవేళ ఆప్తులచ్చినటుల
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

భాస్కరుండు పతిగ ప్రకశించి నవ్వేళ 
పడతి కమల మయ్యి పళ్లవించు
భార్యభర్తబంధ మారీతి నుండాలె
పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

ధనముగల్గినంత తగినగౌరవమొందుధ

నములేక విలువ దక్కబోదు

నీరులేనిబావి నెవరాశ్రయించరు

పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

Monday, March 22, 2021

రుబాయీలు


నువ్వులేకనేను లేననుకున్నాను

నువ్వేలోకమని అనుకున్నాను

నాయెదదాటి తనువంతా నీవల్లితె

నాఉనికే శూన్యమని యెరుగకున్నాను. - 1


ఆడపిల్లను ఆదిలక్ష్మిగ భావించారు

ఆడపిల్లను అదృష్టదేవతగ భావించారు

అయినా అవని నలుమూలల యెందరో

ఆడపిల్లను అరిష్టముగా నిందించారు - 2


వసంతమై బతుకుబాటలొ పచ్చికపరుస్తావనుకున్నా

శరత్తువై జీవితాన వెన్నెలలు విరబూస్తావనుకున్నా

భీష్మించిన తాపముతో గ్రీష్మానివై క్రీడించి

శిశిరమై చిగురాశలు రాల్చుతావని యెంచకున్నా - 3


తనువే సత్యమని వలచితినేను

ధనమే నిత్యమని మురిసితినేను

ముదిమితో తనువు అలిసిన వేళ

అంతా మిథ్యయని తలచితినేను - 4

Sunday, March 21, 2021

గజల్

 మనసులోని మలినాలను కడుగుతోంది దిగులుమబ్బు

బతుకుజడిలొ అలలపైన తేలుతుంది దిగులుమబ్బు


ఊహలలో మలయజమై ఆశఊసులాడుతున్న

సంతోషపు వీచికలను తరుగుతోంది దిగులుమబ్బు


భావిబతుకు దారులలో విరులెన్నో పరుచుకున్న

సౌరులన్ని సడలిపోవ వరలుతోంది వాయుమబ్బు


హాయిబంచు ఆశలతో  మదివిహగము మురిసియాడ

కలలగతము కలవరమై పొరలుతోంది పరువుమబ్బు


సెలయేటివెల్లువయ్యి చెలగిదుంకు శేఖరుమది

కలతలెన్నొ ముసురుకుంటు వరలుతోంది వలపుమబ్బు

Wednesday, March 17, 2021

నాన్న! (కైతికాలు)

  నడువలేని పసివాడికి

నాన్నశిరమాసన మాయె

నకనకలాడే యెండకు

పచ్చనాకు గొడుగాయె

నాన్నే నడిచే దేవుడు

తనకు సాటిలేరెవ్వరు -97


 పసియడుగులు కందకుండ

తనపాదపు తొడుగులేసె

పసివదనం కందకుండ

పచ్చనాకు గొడుగుజేసె

నాన్నంటే నడుపువాడు

అహర్నిశలు కాచువాడు -98


 ఘోరాటవి దాటింపగ

తేరయిమోస్తాడు నాన్న

ముంపుటేరు దాటింపగ

తెప్పయివస్తాడు నాన్న

నాన్నంటే బరువుగాదు

నాన్నంటే భరోసా -99


Thursday, March 11, 2021

నిర్మలహృదయమే నీలకంఠనిలయం (శివతత్వం)

  

నీమది మనోహర దేవాలయమైనవేళ

ఆశివుడు నీహృద్యంతపురమున కొలువుండడా


నీవర్తనము నిర్మలమైన తరి

ఆహరి వర్తనము సాకారమై సాగిలపడదా


పశుల చిత్తముల వశము చేసుకొను పరమశివుడు

పసిహృదయాల కొలువై పరవశించడా


నిండుమనసున వినిర్మలభక్తి పరిపూర్ణమైన వేళ

వెండికొండవీడి భక్తుల ముందర ప్రత్యక్ష మవడా?


దూరాబారాన రాళ్లలో కొలువైన శివుడు

ఆత్మీయంగా పేర్చిన అమూల్యశైకత రేణువుల 

అణువణువూ సాక్షాత్కార మొందలేడా

భగవంతుని దర్శించ  నిరీక్షిస్తున్న పసిబిడ్డల ముందర

మాతృకర స్పర్శాయుత లింగరూపుడై ఉద్భవించకుండునా


ఆత్మ పరతత్వాన్ని పొందినవేళ

చింతన శివైక్యమైన వేళ

శివశివాయంటూ విలపించినా

హరహరాయంటూ ఆలపించినా

పరమశివుడు పరవశిస్తాడు

మనోవేదిక ఆనందతాండవ మొనరిస్తాడు!


Saturday, February 27, 2021

మనిషి మనసు (కైతికాలు)


యెదుటివాని యెదుగుదలను

వోర్వలేవు యెందుకనీ?

పరులబాగు పరికించగ

పొరలుతావు యెందుకనీ?

ఓమనసా! యీతలపుల

కుములుతావు యెందుకనీ? -93


ఉన్నంతనె తృప్తినొంది

యూరుకోవు దేనికనీ?

లేనిదాని కొరకు వెంట

నరుగుతావు దేనికనీ

ఓమనసా! నీపరుగులు

ఆపవింక దేనికనీ? -94


చుట్టుజనం జూసినువ్వు

యోధుడవని యనుకోకూ

నీసత్తువ దెలియకుండ

సకిలించా లనుకోకూ

ఓమనిషీ! తలచినంత

దరిచేరాలనుకోకూ -95


ఎదిరిశక్తి నెంచకుండ

పోరివిజయ మొందలేవు

నిన్నునీవు గాంచకుండ

మహనీయత నొందలేవు

ఓమనిషీ! ఆశరేగి

నీవు ముక్తి నొందలేవు -96


101 - 104

గిజిగాని గూడు (గేయం)

 గూడుజూసిన కొలది గమ్మత్తుగుందీ

హంగులన్నీయమరి అందమ్ముగుందీ  ॥2॥

షాజహానిచ్చినా తాజుమహలునుమించు

మయుడు తాగట్టినా మయసభనుమించు

తూగుజూసిన యెడద తేలియాడుతుండు

యేశత్రువుల బెడద దరిచేరకుండు    ॥గూడు॥


ఈనెలేరీతెచ్చి యిల్లునిర్మించేవు

పరకలేరుకచ్చి పరుపుగూర్చేవు

ఈతచెట్టూకొమ్మ నూతమ్ముగాగొని

బంగారుగూడును తూగగట్టేవు   ॥గూడు॥


ఇంజనేరులకెంత వొంటబట్టునొగాని

నీగూటినిగనిగల నివ్వెరలు బోయేరు

మేథావులయినట్టి యీమానవులంత

తూగుటుయ్యెల జూచి తలచిమురిసేరు ॥గూడు॥


అరలుఅరలుగ  నీవుకొరతలేకుండా

గూడుగట్టికూనల సాకుతుండేవు

నిపుణత నీకేల నిజముజెప్పమ్మా

గురువెవ్వరో నీకు గుట్టువిప్పమ్మా


తట్టలల్లేవారు బుట్టలల్లేవారు

నీపనితనం జూసి పరవశించేరు

నీగూడు మించిన నీడలేదోయీ

ఈసృష్టి నీవంటి శిల్పి లేరోయీ  ॥ గూడు॥

Wednesday, February 17, 2021

శీర్షిక:దొడ్డ మనసు బాల్యం


అంగవైకల్యంతో కుములుతున్న నేస్తానికి ఆలంభనయ్యింది బాల్యం


వైకల్యపు దేహానికి మనోధైర్యాన్నిచ్చి నిటారుగ నిలిపింది బాల్యం


ఆత్మన్యూనతకు ఆలవాలమైన వైకల్యం విస్తుపోయేలా


అవిటితనాన్ని అంటగట్టుకొని స్నేహానికి చేయూతనిచ్చింది తోటిబాల్యం

Saturday, February 13, 2021

పొగసూరిన బాల్యం

 

బడిబందయిన్నాటినుండి

కాళ్లకు సంకెకళ్లేసినట్టు

బాల్యం బంధీఅయ్యింది బందెలదొడ్డిల


లేలేత చేతుల విరిసిన నగుమోముతో

పండువెన్నెల సందమామసొంటి

బాల్యం  పొగసూరుతుంది పల్లెల్లో!


బతుకు భారమైన సంసారసారథికి

చేతనైన సాయంతో చేయూతనిస్తూ 

నిగనిగలబాల్యం వసివాడిపోతున్నది!

ఆడిపాడుతూ ఆటగోరే పిల్లలు

పత్తిసేన్లల్ల పట్టనపలిగిన

పత్తికాయోలె నవ్వుతున్నరు!


విరిసే గులాబీలు కరువుసాలెగూటిలో

మొగ్గలుగానే ముకులించుకుపోతున్నది బాల్యం

గమ్యపు దారులు వెదుకలేక

గతిదప్పిన బాల్యం

బర్లకాడ గొర్లకాడ కట్టెకావలై బిగుసుకుపోయింది!

కమ్మరి కొలిమిల నిప్పురవ్వలై

సెగలుగక్కుతూ పనిముట్లకు పదునువెడ్తుంది 

కుమ్మరాముల సగంగాలిన 

కుండలయి కూలవడుతున్నది బాల్యం!


ఇటుకబట్టీల యినుపకంచెలు దాటలేక

మట్టికొట్టుకపోతున్నది

ఎంగిలి కప్పులు కడుగలేక

యెదల మదనవడుతున్నది బాల్యం!


చినిగిన గుడ్ఢలు అరిగిన సెప్పులు

కమిలిన సేతులు కాలేకడుపులతో

కలవరపడుతున్నది బాల్యం!


బలపంతో బతుకుదిద్దుకునే 

లేలేతచేతుల బాల్యం

సేన్లల్ల సెల్కలల్ల కందిపోతున్నది!

పసులకొట్టాల్లో

 ఇసిరేయబడి కంపుగొడుతున్నది

నవనీత సుకుమార  బతుకులు

బండసరుసుకపోతున్నయి!


తరాలు మారినా

తలరాతలు మారలే

ప్రభుత్వాలు మారినా

పాలకులు మారినా

తీరుమారని తీయనిబాల్యం

నిరాదరణకు గురవుతున్నది

అంతరాలు పెరిగిపెరిగి

నక్కకు నాగలోకముతీరు

పేదోని ఆకలిదీరేదెప్పుడు?

పసితనానికి బరోసాయెప్పుడు?

బుడిబుడి యడుగుల బాల్యానికి

బడిచేరువయ్యేదెపుడు?

తోటకూర కట్టలై వాడుతున్న బాల్యానికి

పనుల విముక్తెన్నడు?

పసిడికాంతుల బాల్యం

సీతాకోకలై విహరించేదెన్నాళ్లకు?


Sunday, February 7, 2021

చిత్రం - పద్యం (సీసం)




1.కురులన్ని విరబూసి హరివిల్లు గాజేసి         
చెలియ తా నేగెనో చెరువు దరకు
2కుండసం కనబెట్టి కోమలొ య్యారియై
పడుచుత నముబెంచ పథము సాగె
3పయ్యెద తొలగంగ పలుమారు సరిజేసి
నీరుతా ముంచెనో నీలవేణి
4కులుకులొ లుకసాగు కుంజర మైతాను
అడుగులు కదిపెనో హంస గమన

వెల్లి విరిలిన జాబిల్లి వెలుగు లమర
సాగు పోచుండె దారిలో మగువ తాను
కాలమునకేల గుట్టెనో గన్ను దోయి
కాలి లోతులో దిగెనోయి కంటకమ్ము

Tuesday, January 19, 2021

గజల్ - 1

 ధేనువులో పరికించిన దైవరూపు తలపించును

రేణువులో పరికించిన మనిషిరూపు కనిపించును


కల్లోలపు సంద్రముగని మదికలవర పడకుసుమీ

అలలపైన ఊయలూగు కలలసాగు కనిపించును


పులుముకొన్న రాజకీయ పంకిలమ్ము మాయదుగద

హంసతీరు తరచిచూడ పాలునీరు కనిపించును


కుక్కతోక వంకరంటు లోకరీతి వల్లించక

సాధించగ పూనుకుంటే పెనుమారుపు కనిపించును


తలరాతని నిందించగ ఫలమదేమి కవిశేఖర
చిక్కులెన్నొ విడదీసిన మంచిబతుకు కనిపించును

Wednesday, January 13, 2021

ధనము విలువ

 ధనముగల్గినంత తగినగౌరవమొందు

ధనములేక విలువ దక్కబోదు

నీరులేనిబావి నెవరుచూడరుతొంగి 

పచ్చిమట్లమాట పసిడిమూట

Tuesday, January 12, 2021

కవితల కొలిమి (అలిశెట్టి)

 అర్థాంగి మనసు

అట్టడుగు పొరల్ని

పరికించి చూడగలిన

అర్థనారీశ్వరుడు తాను


కన్నీటిసంద్రపు

పేదల జీవితపు

చిట్టచివరి పేజీని 

చదివిన మేధావి తాను


పెట్రేగిన పెట్టుబడిదారుల

మెడలు వంచి మెదిపే

బలహీన వర్గపు చేతికిమొలిచిన

అక్షరకరవాలము తాను


నిష్కల్మష పల్లెపడచు

కొంగుచాటు బతుకును

హొయలొలిలే నగర రంగసాని

కపట సావాసము చేసిన అలిశెట్టి


అలిశెట్టి అంటే అందమైన చిత్రం

అలిశెట్టి అంటే నిలకడలేని జీవితం

అలిశెట్టి అంటే కాలుతున్న క్రొవ్వత్తి

ఆతని కవిత్వం నిప్పుల కొలిమి!

శీర్షిక: అక్షరాల పొదరిల్లు అలిశెట్టి


అక్షరాలను ఒడుపుగ పేర్చి

అణుశక్తిని రగిల్చ

విదిలించిన కలం నీవు


సమాజపు అసమానతా

రుగ్మతను బాప

అక్షరసేద్యం చేయ

ఎత్తిన కలం నీవు


బర్రెమీదాన తీరు

చలనం లేని నాయకుల

పొడిచి నడిపే

అంకుశపు ఆరుగట్టె నీవు


సమాజానికి పట్టిన

ఆధిపత్య ఛీడను

వదిలించ చల్లిన

అగ్నివర్షపు జల్లు నీవు


ఆకలికేకలను

అక్షరాలుగ మలిచి

బలవంతపు ఊపిరి తెరలను

కవిత్వమద్దిన నగిషీ నీవు


అడుగడుగునా

ఆధిపత్యం అణచేసిన

ప్రతీసారీ ఎదురుతిరిగి

ఎగిసిపడిన అలజడి నీవు


విప్లవాగ్నిని తాలలేక

విసిరివేసిన

ప్రతీజాగల సెగలుగక్కిన

ఫిరంగి నీకలం


అక్షరాలను పేర్చి

అనుభవ కవితాసౌధాలు నిర్మించి

వంగిపోయిన సమాజాన్ని నిలిపిన

పేదోళ్ల వెన్నుపూస నీవు


అభ్యుదయ కవితాధారను

ఆసర జేసుకొని అడుగులేసి

అభ్యుదయానికే నడకనేర్పిన

సంక్షోభగీతం అలిశెట్టి


మరణం నా చివరిచరణం కాదంటూ

ఉచ్ఛ్వాస నిశ్వాసలతో కవితలల్లి

అంతిమగడియల వరకూ

ఆగకుండా జూలు విదిలించిన

కవితాసింహం అలిశెట్టి


ఆయనో అద్భుత కవిత

అయనో చెరగని భవిత

నిత్యనిశీథిని చీల్చే

ప్రభాకర ప్రభ అలిశెట్టి!


(మరువలేని అలిశెట్టి కవీతాధారకు అక్షరనీరాజనం)


రాజశేఖర్ పచ్చిమట్ల

Monday, January 11, 2021

మాటలపోట్లు


ఉట్టిలన్నం బెట్టి

ఊగులాడ దీసే ఏలుబడిల

అంటిన డొక్కల

ఆకలి దీరినట్లే?


దేశానికి వెన్నెముకకు

సాలుసాలుకు వెన్నుపోట్లే

అయినా అశచావక

ఏండ్లకేండ్లు ఎదురుచూపులే?


ఆవకాయంత సాయానికి

ఆకాశమంత ఆర్భాటం

పేదోనికందే ప్రభుత్వ ఫలానికి

నాయకుల హంగామా?

Thursday, January 7, 2021

మమతల మర్రి - నానీలు

 

పదచారుల విడిదిరూపు

పసివారికి ఆటవిడుపు

ఊరిచివరున్న

ఊడలమర్రి - 1


మమతల తల్లి

మర్రిచెట్టు

మనుషులకేకాదు

పసుపక్షుల బసగూర్చు - 2



వడ్డించిన విస్తర్లు

దేవదేవుల నైవేద్యం

వనములున్న

వటపత్రములు - 3

Saturday, January 2, 2021

మణిపూసలు - కొత్తవత్సరం

 పాతదనీ తాగుడాయె

కొత్తదనీ తిరుగుడాయె

కొత్తపాతలనుకుంటా

ప్రజపబ్బం గడుపుడాయె


కష్టమంటు తాగుతుండ్రు

బాధలంటు తాగుతుండ్రు

సాకులతో తాగుకుంటూ

మైకంలో తిరుగుతుండ్రు


కలలోగమ్యాన్ని చూసి

చేరాలని చింతజేసె

అడుగేయక బద్ధకించి

తాగిగమ్యమంద జూసె

పచ్చిమట్ల